محمد جلال عباسی شوازی؛ نصیبه اسمعیلی
چکیده
کشور ایران از دهۀ 1380 بهعنوان یکی از کشورهای دارای باروری پایینتر از سطح جانشینی شناخته میشود. بر این اساس، برنامهریزان و سیاستگذاران به دنبال ارائۀ راهکارهای مناسب و کارآمد با هدف افزایش باروری هستند. هدف مقالۀ حاضر شناسایی و اولویتدهی به شاخصهای تأثیرگذار بر باروری در ایران با استفاده از مدل ارزیابی مبتنی بر فرایند ...
بیشتر
کشور ایران از دهۀ 1380 بهعنوان یکی از کشورهای دارای باروری پایینتر از سطح جانشینی شناخته میشود. بر این اساس، برنامهریزان و سیاستگذاران به دنبال ارائۀ راهکارهای مناسب و کارآمد با هدف افزایش باروری هستند. هدف مقالۀ حاضر شناسایی و اولویتدهی به شاخصهای تأثیرگذار بر باروری در ایران با استفاده از مدل ارزیابی مبتنی بر فرایند تحلیل سلسلهمراتبی است. بدین منظور، پرسشنامۀ خبره طراحی و توسط خبرگان علمی تکمیل شد و سپس نتایج استخراجشده از پرسشنامهها با استفاده از نرمافزار اکسپرت چویس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. تجزیه و تحلیل نتایج بهدستآمده مبیّن این است که بر اساس دیدگاه خبرگان، شاخص رسانههای جمعی بیشترین اثرگذاری و شاخص وضعیت اقتصادی خانوار دارای کمترین اثر در باروری زنان است. از بین شاخصهای رسانه، تلویزیون و اینترنت و شبکههای مجازی تأثیر قابلتوجهی بر بارروی دارند. از دیدگاه خبرگان در بین زیر شاخصهای موثر بر باروری، تقسیم کار برابر بین زن و مرد در خانواده رتبۀ اول را در بین شاخصهای مؤثر بر باروری به خود اختصاص داده است. تجربه کشورهای با باروری پائین بیانگر تاثیر گذاری مثبت برابری جنسیتی بر نگرش و رفتار باروری در خانواده است، و از این‌رو تاکید بر این مهم در محتوی برنامههای رسانهای میتواند بطور غیر مستقیم بر نگرش و رفتار زوجین در مورد فرزندآوری موثر باشد. به نظر میرسد از دیدگاه خبرگان علمی در این مطالعه، فرهنگسازی هدفمند درمورد افزایش باروری از طریق شناخت مخاطبین آگاه و تحصیلکرده و بهرهگیری از شواهد علمی و ارائه مطالب اقناعی برای آنان نقش مؤثری در تغییر ایده و رفتار زوجین در مورد باروری داشته باشد. بدیهی است ایجاد بسترهای لازم برای تحقق ایده های جوانان و زوجین در مورد ازدواج و فرزندآوری نیز نقش مهمی ایفا می کند.
حسین ابوالفضلی؛ ابوالفضل پسندیده
چکیده
مقالۀ پیش رو به بررسی موانع و چالش‌های توسعۀ فرهنگی ایران در دولت‌های مختلف جمهوری اسلامی میپردازد. موضوع توسعه نه‌تنها در حـوزة جامعـه‌شناسـی توسـعه، که در بسیاری از حوزه‌های جامعه‌شناسی، به‌طور اخص، و علوم اجتماعی، به‌طور اعم، مورد بحث قرار گرفته است. مسئلة توسعه یکی از مسائل مهم در حوزه‌های انسانی‌ـ‌اجتماعی به شمار می‌رود. ...
بیشتر
مقالۀ پیش رو به بررسی موانع و چالش‌های توسعۀ فرهنگی ایران در دولت‌های مختلف جمهوری اسلامی میپردازد. موضوع توسعه نه‌تنها در حـوزة جامعـه‌شناسـی توسـعه، که در بسیاری از حوزه‌های جامعه‌شناسی، به‌طور اخص، و علوم اجتماعی، به‌طور اعم، مورد بحث قرار گرفته است. مسئلة توسعه یکی از مسائل مهم در حوزه‌های انسانی‌ـ‌اجتماعی به شمار می‌رود. جامعـة ایـران نیز، همانند دیگر جوامع درحال‌توسعه، در دهه‌های اخیر به دنبال دستیابی به توسعه بوده است. به لحاظ تبارشناسی تاریخی می‌توان گفت که روند توسعه در ایران از دوران قاجار، به‌ویـژه از زمان جنبش مشروطیت، آغاز شده است. بحث اصلی این مقاله آن است که در پرتو استقرار نظم جدید سیاسی پس از انقلاب اسلامی سهم متغیر فرهنگ در شکلگیری انقلاب اسلامی بسیار برجسته بوده، تا حدی که بسیاری از صاحبنظران ریشه‌های بنیادین رخداد انقلاب را در شبکه‌ای از مؤلفه‌ها و متغیرهای فرهنگی ممزوج با ارزشهای دینی تفسیر کرده‌اند؛ انقلابی فرهنگی که در مسیر توسعۀ خود با چالش‌ها و موانع برجسته‌ای، به‌علت تسلط پارادایم‌های متعارض (ایرانی، اسلامی و غربی)، مواجه بوده است. پژوهش پیش رو در صدد واکاوی و پاسخ‌گویی به این سؤال اصلی برآمده است که موانع عمدۀ فرهنگی در دولت‌های جمهوری اسلامی که سبب عدم دستیابی جامعۀ ایران به توسعۀ فرهنگی شد چه بوده است و مهمترین آنها کداماند. در این پژوهش رابطة بین توسعة فرهنگی و توسعة اجتماعی در دوران جمهوری اسلامی، بـا اسـتفاده از روش تحلیل گفتمانی، بررسی شده است. روش پژوهش در این مقاله توصیفی، تحلیلی و گردآوری اطلاعات آن منابع کتابخانه‌ای و همچنین استناد به سیاستهای اصولی جمهوری اسلامی ایران در موضوع فرهنگ است. هدف مقاله فهم، کشف، اثرگذاری و پی‌بردن به ریشه‌های بنیادین و پنهان عدم توسعۀ فرهنگی در جمهوری اسلامی ایران است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که، علی‌رغم ایستار ذهنی بنیان‌گذاران انقلاب برای اعمال سیاست‌ها و وضع قوانین مترقی در حوزۀ توسعۀ فرهنگی، مؤلفه‌هایی همچون ضعف جامعۀ مدنی، بنیادگرایی و محافظه‌کاری، اعمال سیاستهای متناقض فرهنگی در دولت‌های مختلف، وضع قوانین کارشناسی‌نشده، سیاست‌زدگی در موضوع فرهنگ و موانع تاریخی از مهمترین موانع و چالش‌های توسعۀ فرهنگی کشور به شمار می‌روند.
فردوس خجسته؛ علیرضا عصاره؛ ابراهیم حاجیانی؛ علیرضا عراقیه
چکیده
هدف از این مطالعه شناسایی پیشران‌های تأثیرگذار بر هویت ملی در نظام آموزشی تا سال 1410 ایران و بررسی جایگاه این پیشران‌ها ازلحاظ تأثیرگذاری و تأثیرپذیری بر یکدیگر است. این پژوهش ازلحاظ روش‌شناختی از نوع آمیخته با رویکرد اکتشافی نسبت به آینده است و از طریق راهبرد سند کاوی و بهکارگیری روش دلفی انجام گرفته است. نتایج پژوهش نشان داد روندهای ...
بیشتر
هدف از این مطالعه شناسایی پیشران‌های تأثیرگذار بر هویت ملی در نظام آموزشی تا سال 1410 ایران و بررسی جایگاه این پیشران‌ها ازلحاظ تأثیرگذاری و تأثیرپذیری بر یکدیگر است. این پژوهش ازلحاظ روش‌شناختی از نوع آمیخته با رویکرد اکتشافی نسبت به آینده است و از طریق راهبرد سند کاوی و بهکارگیری روش دلفی انجام گرفته است. نتایج پژوهش نشان داد روندهای جهانی‌شدن، آموزش شهروندی، رسانهها، ویژگیها و شخصیت معلم و چند فرهنگ گرایی بیشترین تأثیر را بر هویت ملی در نظام آموزشی خواهند داشت. وضعیت اقتصادی جامعه از پیشران‌های تأثیرگذار است و متغیرهای آموزش سیاسی، تمرکززدایی از نظام آموزشی و گسترش خط و زبان فارسی نسبت به سایر پیشران‌ها متغیرهای مستقل هستند. معماری فضای مدرسه و مراکز آموزشی و رابطۀ خانواده و مدرسه نسبت به دیگر متغیرها تأثیرپذیری بیشتری خواهند داشت. ازاین‌رو پیشنهاد میشود نظام آموزشی، متغیرهای تأثیرگذار بر هویت ملی را موردتوجه قرار داده، با بهکارگیری برنامههای متنوع در تعمیق و تکوین هویت ملی و حفظ انسجام فرهنگی و اجتماعی تلاش کند.
مصطفی کریمی؛ اکبر نصراللهی کاسمانی؛ عبدالکریم خیامی
چکیده
بیانیه گام دوم انقلاب به عنوان یکی از برجسته‌ترین اسناد راهبردی انقلاب اسلامی به موضوعات مهمی همچون علم و فناوری، اخلاق و معنویت، اقتصاد و تولید، عدالت و مبارزه با فساد، استقلال و ... پرداخته و علاوه بر ترسیم آرمان‌ها و تعیین اهداف، به الزامات و چالش‌ها نیز توجه داشته و بهعنوان عصاره چهار دهه تجربه ارزشمند، نه فقط سرشت و سرگذشت ...
بیشتر
بیانیه گام دوم انقلاب به عنوان یکی از برجسته‌ترین اسناد راهبردی انقلاب اسلامی به موضوعات مهمی همچون علم و فناوری، اخلاق و معنویت، اقتصاد و تولید، عدالت و مبارزه با فساد، استقلال و ... پرداخته و علاوه بر ترسیم آرمان‌ها و تعیین اهداف، به الزامات و چالش‌ها نیز توجه داشته و بهعنوان عصاره چهار دهه تجربه ارزشمند، نه فقط سرشت و سرگذشت انقلاب، بلکه سرنوشت و آرمان نهایی آن را تبیین نموده است. ازاین‌رو میتواند مبنای سیاست‌گذاری در عرصه‌های مختلف و به‌ویژه رسانه قرار گیرد. این پژوهش با هدف شناسایی خطوط راهنمای سیاست‌گذاری رسانه، با تمرکز بر بیانیۀ گام دوم انقلاب اسلامی و به روش تحلیل مضمون انجام شده است. مضامین فراگیر در چهار گروه تعهد نگرشی، تعهد هنجاری، تعهد رفتاری و تعهد هیجانی قرار گرفته است. بر پایه این پژوهش، رسانه با متعهد دانستن خود به مفاد بیانیه و تأکید بر مضامینی همچون آرمان‌خواهی، ارزش‌مداری، تعالی‌جویی، خودباوری، عقلانیت، خلاقیت، هشیاری، امیدآفرینی، مطالبه و ... و ملاحظه آن در سیاست‌ها و به دنبال آن راهبردها و برنامهها در مسیر تحقق بیانیه قرارگرفته و با توجه به کارکردهای متعدد و تأثیرات فراگیر خود، موجبات همسویی تمامی نیروهای اجتماعی را فراهم خواهد آورد. به‌ویژه آن‌که در متن بیانیه به‌صراحت بر جایگاه کلیدی و نقش مؤثر رسانه تأکید شده است.
اسماعیل نوده فراهانی؛ مهدیه کاظمی تکلیمی
چکیده
مسئله جوانان یکی از موضوعات مهم کشور طی سه دهه گذشته بوده و برای پاسخ به مسائل آنان اقدامات بسیاری ازجمله در سطح نهادی صورت گرفته است. باوجوداین، اقدامات صورت‌گرفته و نهادهای ایجادشده در تخفیف مسائل جوانان موفقیت چندانی به دست نیاورده‌اند. بر این اساس، در این نوشتار کوشیده‌ایم با استفاده از روش تحلیل برساخت‌گرایانه اسناد به مطالعه ...
بیشتر
مسئله جوانان یکی از موضوعات مهم کشور طی سه دهه گذشته بوده و برای پاسخ به مسائل آنان اقدامات بسیاری ازجمله در سطح نهادی صورت گرفته است. باوجوداین، اقدامات صورت‌گرفته و نهادهای ایجادشده در تخفیف مسائل جوانان موفقیت چندانی به دست نیاورده‌اند. بر این اساس، در این نوشتار کوشیده‌ایم با استفاده از روش تحلیل برساخت‌گرایانه اسناد به مطالعه فرایند طی‌شده بپردازیم. برای تحقق این مهم، ابتدا تاریخچه و جایگاه نهادهای فراگیر جوانان در ایران و جهان مورد مقایسه قرار گرفته است. بر این مبنا، تشکیل نهاد فراگیر جوانان در ایران نسبت معکوسی با نهاد مزبور در کشورهای صنعتی دارد. در گام بعد، به بررسی تاریخچه نهاد فراگیر جوانان پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران پرداخته شده است. لذا در ادامه به تشریح مختصری از شورای عالی جوانان، مرکز ملی جوانان، سازمان ملی جوانان و در نهایت وزارت ورزش و جوانان می‌پردازیم. سرانجام، نهاد فراگیر جوانان از سه جهت مورد ارزیابی قرار گرفته است: 1. اهداف و وظایف، 2. محتوای برنامهها و اقدامات، 3. کارآمدی نهاد مربوط. این در حالی است که بررسی کارآمدی آن مستلزم توجه به نیازسنجی‌های انجام‌شده در مطالعات پیشین است. مطابق یافتههای این بخش اولاً دو ایده «تهاجم فرهنگی» و «شکاف نسلی» نقش محوری در فهم دولتمردان از مقوله جوانی و چالش‌های آن داشته‌اند. ثانیاً به‌تدریج رویکرد انتقادی بر برنامهها و اقدامات نهاد مذکور غلبه کرده است. ثالثاً شکست نهاد مزبور در «مسئله‌شناسی جوانان» نقش کلیدی در ناکارآمدی آن داشته است.
محمد امینی
چکیده
یکی از کارکردهای اساسی نظام آموزشی در هر جامعه، تلاش در مسیر رشد و تقویت هویت دانشآموزان در پایهها و مقاطع تحصیلی مختلف است تا آنان از این طریق واجد مهارت ها و صلاحیت های لازم برای ایفای مسئولیت های فردی و اجتماعی خود بشوند. در این راستا، یکی از الزامات مهم سیاست‌گذاری هویتی روزآمد و اثربخش است تا اجرا و عملیاتی ...
بیشتر
یکی از کارکردهای اساسی نظام آموزشی در هر جامعه، تلاش در مسیر رشد و تقویت هویت دانشآموزان در پایهها و مقاطع تحصیلی مختلف است تا آنان از این طریق واجد مهارت ها و صلاحیت های لازم برای ایفای مسئولیت های فردی و اجتماعی خود بشوند. در این راستا، یکی از الزامات مهم سیاست‌گذاری هویتی روزآمد و اثربخش است تا اجرا و عملیاتی کردن آن، زمینه های لازم را برای رشد و تحکیم هویت فراگیران فراهم کند. این مقاله با اتخاذ رویکردی تحلیلی ـ استنتاجی و با مرور منابع و مراجع علمی کوشیده است تا ضمن تبیین کارکرد نظام آموزشی در پرورش هویت یادگیرندگان، مجموعه ای از توصیه های سیاستی لازم در این عرصه را ارائه نماید. یافته های حاصل نشان داد که سیاست‌گذاری هویتی نظام آموزشی باید بسترهای لازم را برای توجه موزون و جامعنگر به همه عرصه های هویت واقعبینی و اجتناب از ایده آل‌گرایی صرف، تمرکززدایی و مشارکت‌دادن هرچه بیشتر همه ذی‌نفعان، استفاده از ظرفیت های برنامه درسی پنهان مدارس، رشد همه ابعاد شخصیتی فراگیران (شناختی، عاطفی و مهارتی)، بهرهگیری از توانمندی های نهادها و گروه های اجتماعی جامعه، استفاده مؤثر از کتب درسی، رشد صلاحیت های حرفهای معلمان و لزوم تغییر سیاست‌گذاری‌های هویتی متناسب با تحولات زمانه فراهم کند. بدیهی است توجه جدی و عملی به توصیه های سیاستی مذکور ضمن کاهش چالش های هویتی نسل جوان، اثربخشی نظام آموزشی را در رشد هویت منسجم دانش آموزان افزایش می دهد.
قاسم مشکینی؛ مهران سهراب زاده؛ اسداله بابایی فرد؛ ابراهیم حاجیانی
چکیده
هویت به‌مثابه مفهومی چندوجهی، متغیر و سیال، در وهلۀ اول پرسش از کیستی را می‌رساند و به باور بسیاری از صاحبنظران، موجب شناسایی افراد، گروه‌ها و فرهنگ و غیره از یکدیگر میشود. هویت دارای ابعاد متفاوتی است که مهمترین بعد آن تعلق و تعهد میباشد. تعلق جنبه عاطفی و احساسی نسبت به کشور، دولت، اسلام، تمدن، خانواده، دوستان ...) و تعهد جنبه ...
بیشتر
هویت به‌مثابه مفهومی چندوجهی، متغیر و سیال، در وهلۀ اول پرسش از کیستی را می‌رساند و به باور بسیاری از صاحبنظران، موجب شناسایی افراد، گروه‌ها و فرهنگ و غیره از یکدیگر میشود. هویت دارای ابعاد متفاوتی است که مهمترین بعد آن تعلق و تعهد میباشد. تعلق جنبه عاطفی و احساسی نسبت به کشور، دولت، اسلام، تمدن، خانواده، دوستان ...) و تعهد جنبه درگیری دارد، یعنی افراد نسبت به آن تعهدی که دارد، احساس وظیفه می‌کند. بحران هویت جوانان نیز به این موضوع اشاره دارد که در اثر تحولات نظام جهانی، دگرگونی و تحولات در زمینه‌های ساختاری، فرهنگی و ارتباطات و درعین‌حال به رسمیت شناخته نشدن از سوی دولتمردان، جوانان در تشخیص جایگاه خود در محیط پیرامونی، گروه و اجتماع خود دچار مشکل و تعارض شده‌اند؛ بنابراین سؤال اصلی پژوهش حاضر این است که پیشران‌های کلیدی بر آینده بحران هویت جوانان چه عواملی هستند. در این پژوهش با استفاده از مصاحبه عمیق با 21 نفر از خبرگان حوزه بحران هویت، مؤلفه‌های اصلی مؤثر بر بحران هویت جوانان موردبررسی قرار گرفت. سپس مفاهیم استخراجشده در قالب یک پرسشنامه تدوین گردیده و مجدد برای خبرگان ارسال شد تا میزان اهمیت و تأثیرگذاری هر کدام از آنها را مشخص نمایند. سپس با استفاده از آزمون فریدمن، 17 مفهوم تأثیرگذار بر بحران هویت جوانان شناسایی شد: 1. ضعف نهادهای فرهنگی؛ 2. تعارض هویت جهانی با گفتمان رسمی حاکمیت؛ 3. سرخوردگی افراد از نادیده انگاشته شدن توسط حاکمیت؛ 4. تک‌بعدی شدن آموزش و پرورش؛ 5. نابرابری قومی (تقویت تعصبات- احساس تبعیض)؛ 6. گفتمان ایدئولوژیک حاکمت نسبت به هویت؛ 7. جهانی‌شدن؛ 8. چندگانگی هویت ایرانی و تداخل هویت ملی، دینی و مدرن؛ 9. سیالیت هویت؛ 10. بیگانگی عموم جامعه نسبت به هویت موردنظر نظام سیاسی؛ 11. تغییرات ارزشی و ساختاری (ارزش‌ها و هنجار‌های متعدد و متضاد)؛ 12. تکثر و تنوع عمل و مراجع انتخاب شیوۀ زندگی؛ 13. رشد شهرنشینی؛ 14. کم‌رنگ شدن ارزشهای سنتی و سلطه عقلانیت ابزاری؛ 15. گسترش شبکههای اجتماعی و شکلگیری هویت مجازی؛ 16. عدم توسعه متوازن؛ 17. نابرابری جنسیت.
علی اکبر بقایی؛ عباسعلی قیومی؛ سیدرضا صالحی امیری
چکیده
در میان پدیده‌های مختلف، فرهنگ و متعلقات آن، ازجمله محصولات و اقدامات فرهنگی، از اموری است که به‌اندازه وسعت و شدت تأثیری که دارد، مهم تلقی نمی‌شود. گواه این مدعا، کمبود و درواقع، نبود مدل‌ها و راهنماهای طراحی اقدامات و محصولات فرهنگی است. ازآنجاکه طراحی روش‌شناسی‌ها، روش‌ها، تکنیک‌ها و ابزارهای پشتیبان طراحی اقدامات فرهنگی، ...
بیشتر
در میان پدیده‌های مختلف، فرهنگ و متعلقات آن، ازجمله محصولات و اقدامات فرهنگی، از اموری است که به‌اندازه وسعت و شدت تأثیری که دارد، مهم تلقی نمی‌شود. گواه این مدعا، کمبود و درواقع، نبود مدل‌ها و راهنماهای طراحی اقدامات و محصولات فرهنگی است. ازآنجاکه طراحی روش‌شناسی‌ها، روش‌ها، تکنیک‌ها و ابزارهای پشتیبان طراحی اقدامات فرهنگی، عمیقاً وابسته به مطالعات هستی‌شناسانه است، هدف این پژوهش، تولید ساختاری منسجم برای معرفی ارکان عملیات فرهنگی از بُعد هستی‌شناسی با رویکرد شبکه‌ای تعریف گردید. این پژوهش، مبتنی بر رویکرد پژوهشی تحلیل محتوای کیفی با اتخاذ استراتژی تجزیه‌وترکیب انجام گردید. در عملیاتی‌نمودن این استراتژی، برای مرحله گردآوری داده‌ها از روش کتابخانه‌ای و مرور نظاممند، برای مرحله تجزیه‌وتحلیل و ترکیب داده‌ها، از روش فراترکیب، برای اجرای روش فراترکیب، از الگوی سندلوسکی و باروسو، برای طی پیاده‌سازی این الگو از تکنیک کدگذاری و برای پیاده‌سازی این تکنیک از ابزار نرم‌افزاری مکس‌کیودی‌ای استفاده شده است. از بین مدل‌ها، روش‌ها و روش‌شناسی‌های بررسی‌شده، در مجموع، 10 گزینه برای انجام فراترکیب برگزیده شد. این پژوهش قائل است عملیات فرهنگی، صرفاً با اقدام سمت مجری به فرجام نمی‌رسد، بلکه تکمیل آن متوقف بر اقدام سمت مخاطب است. صورت‌بندی این نگاه با استفاده از استعاره نسج و بافت بدین گونه بیان میشود که هر عملیات فرهنگی، مانند تنیدن رشته‌تارهای بهره‌سازی در رشته‌پودهای بهره‌برداری است و درنهایت آنچه حاصل میشود، عملیات فرهنگی به‌مثابه بافته‌ای منسجم است. رشته‌تارهای بهره‌رسانی و رشته‌پودهای بهره‌برداری مبتنی بر پنج وجه تعریف‌شده برای هر حرکت، شامل پنج رشته «رانه»، «عامل»، «کارمایه»، «عمل» و «پایانه» است.
حمیدرضا حقیقی قمصری؛ سید ابوالحسن نواب؛ سید حمید جزایری
چکیده
تقریب مذاهب اسلامی، آرمان مشترک مسلمانان جهان، از دیرباز مورد توجه پیشوایان دینی و دین‌شناسان شیعه و سنی بوده است. تقریب مذاهب در حوزه بین‌الملل ازجمله موضوعات مهم جهان اسلام است که موانع و چالش‌های خاص خود را دارد و تلاش برای یافتن راهکارهای مناسب برای برونرفت از این چالش‌ها باعث تسریع فرایند مذاکره و تعامل بین مذاهب مختلف میشود. ...
بیشتر
تقریب مذاهب اسلامی، آرمان مشترک مسلمانان جهان، از دیرباز مورد توجه پیشوایان دینی و دین‌شناسان شیعه و سنی بوده است. تقریب مذاهب در حوزه بین‌الملل ازجمله موضوعات مهم جهان اسلام است که موانع و چالش‌های خاص خود را دارد و تلاش برای یافتن راهکارهای مناسب برای برونرفت از این چالش‌ها باعث تسریع فرایند مذاکره و تعامل بین مذاهب مختلف میشود. ازآنجاکه تاکنون کمتر پژوهشی درصدد گردآوری نظرات اندیشمندان و تبیین راه‌حل‌های بالقوه برای تقویت ارتباط بین مذاهب مختلف در سطح بین‌المللی برآمده است، مقاله حاضر ضمن گردآوری دیدگاه‌های برجسته صاحبنظران، موانع و چالش‌های تقریب مذاهب را از منابع موجود استخراج و به دو گروه عوامل بیرونی و درونی تقسیم نموده است. سپس، با تأکید بر دیدگاه امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری(مدظله)، مستخرج از صحیفه نور و مجموعه بیانات رهبری و تطبیق موضوعی موانع و چالش‌ها با نظریات ایشان، سه دسته راهبرد مؤثر برای چگونگی مواجهه با موانع و چالش‌های تقریب مذاهب اسلامی در سطح بین‌الملل ارائه شده است که عبارت‌اند از راهبردهای اعتقادی- دینی، راهبردهای سیاسی و راهبردهای علمی- فرهنگی. همچنین، در این پژوهش با الگوبرداری از مطالعاتی که بر مبنای روش ترکیبی (SWOT) انجام شده، از روش تحلیل محتوا برای شناسایی و دستهبندی مقولات و راهبردهای ارائه شده توسط امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری(مدظله) به ویژه نقاط قوت و ضعف، فرصت‌ها و تهدیدات استفاده شد. این پژوهش، با استفاده از فرصت‌ها، راهکارهایی برای خنثی کردن تهدیدها و تقویت نقاط قوت ارائه کرده است.تقریب مذاهب اسلامی، آرمان مشترک مسلمانان جهان، از دیرباز مورد توجه پیشوایان دینی و دین‌شناسان شیعه و سنی بوده است. تقریب مذاهب در حوزه بین‌الملل ازجمله موضوعات مهم جهان اسلام است که موانع و چالش‌های خاص خود را دارد و تلاش برای یافتن راهکارهای مناسب برای برونرفت از این چالش‌ها باعث تسریع فرایند مذاکره و تعامل بین مذاهب مختلف میشود. ازآنجاکه تاکنون کمتر پژوهشی درصدد گردآوری نظرات اندیشمندان و تبیین راه‌حل‌های بالقوه برای تقویت ارتباط بین مذاهب مختلف در سطح بین‌المللی برآمده است، مقاله حاضر ضمن گردآوری دیدگاه‌های برجسته صاحبنظران، موانع و چالش‌های تقریب مذاهب را از منابع موجود استخراج و به دو گروه عوامل بیرونی و درونی تقسیم نموده است. سپس، با تأکید بر دیدگاه امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری(مدظله)، مستخرج از صحیفه نور و مجموعه بیانات رهبری و تطبیق موضوعی موانع و چالش‌ها با نظریات ایشان، سه دسته راهبرد مؤثر برای چگونگی مواجهه با موانع و چالش‌های تقریب مذاهب اسلامی در سطح بین‌الملل ارائه شده است که عبارت‌اند از راهبردهای اعتقادی- دینی، راهبردهای سیاسی و راهبردهای علمی- فرهنگی. همچنین، در این پژوهش با الگوبرداری از مطالعاتی که بر مبنای روش ترکیبی (SWOT) انجام شده، از روش تحلیل محتوا برای شناسایی و دستهبندی مقولات و راهبردهای ارائه شده توسط امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری(مدظله) به ویژه نقاط قوت و ضعف، فرصت‌ها و تهدیدات استفاده شد. این پژوهش، با استفاده از فرصت‌ها، راهکارهایی برای خنثی کردن تهدیدها و تقویت نقاط قوت ارائه کرده است.
مجید سلیمانی ساسانی
چکیده
پروژۀ پیام‌رسان وی‌چت در هلدینگ تِنسِنت از سال 2010 آغاز شده است. البته وی‌چت تنها پروژۀ هدلینگ تِنسِنت نیست؛ بلکه این مجموعه، تعداد زیادی برند و پروژه کلان دارد. آخرین آمارها نشان میدهد که وی‌چت با بیش از یک میلیارد کاربر در جایگاه پنجم رسانههای اجتماعی و سوم پیام‌رسان‌هاست و تنها واتساپ و مسنجر (هر دو متعلق به فیس‌بوک)، ...
بیشتر
پروژۀ پیام‌رسان وی‌چت در هلدینگ تِنسِنت از سال 2010 آغاز شده است. البته وی‌چت تنها پروژۀ هدلینگ تِنسِنت نیست؛ بلکه این مجموعه، تعداد زیادی برند و پروژه کلان دارد. آخرین آمارها نشان میدهد که وی‌چت با بیش از یک میلیارد کاربر در جایگاه پنجم رسانههای اجتماعی و سوم پیام‌رسان‌هاست و تنها واتساپ و مسنجر (هر دو متعلق به فیس‌بوک)، پیام‌رسان‌هایی هستند که کاربران بیشتری نسبت به وی‌چت دارند. یکی از مهمترین ویژگیهای وی‌چت در میان مخاطبان، امکان‌های مالی و پرداخت دیجیتال است و ۷۶ درصد مجموع کاربران چینی از این خدمات بهره می‌برند. چینی‌ها در پرداخت دیجیتالی و مبتنی بر تلفن همراه، سرآمد جهان هستند و ۳۵ درصد مبادلات مالیِ تلفن همراه را در اختیار دارند. درآمد عمده تِنسِنت از دو پیام‌رسان اجتماعی وی‌چت و کیو.کیو، شبکههای اجتماعی «کیوزون» و مجموعه بازی‌های آنلاین و رایانه‌ای آن است. هم‌اکنون تِنسِنت بزرگ‌ترین ارائه‌دهندۀ بازی‌های رایانه‌ای و بازی‌های تلفن همراه در دنیا است و در این عرصه، درآمدش از مایکروسافت و سونی هم بیشتر است. حال سؤال اساسی این است که چه سیاست‌هایی در تِنسِنت، وی‌چت را با چنین توفیقاتی روبرو ساخته است. شناسایی الگوهای موفق پیام‌رسان‌های اجتماعی برای اقتصاد دیجیتال کنونی در ایران و سیاست‌گذاری‌های نهادهای مرتبط اهمیت فراوانی داشته و ضرورت دارد. مطالعۀ حاضر برای ارزیابی سیاست از روش گزارش راهبردی استفاده می‌کند. نتایج این پژوهش نیز نشان میدهد که «عدم اتکای درآمد تِنسِنت به تبلیغات»؛ «سرمایه‌گذاری در حوزه‌های مختلف فناوری اطلاعات و ارتباطات»؛ «فرهنگ مبتنی بر تحقیق و توسعه»؛ «اهتمام به ارز دیجیتال»؛ «ادغام سرگرمی در رسانههای اجتماعی» و «ارائه بازی‌های رایانه‌ای فراگیر» از مهمترین راهبردهای کلان تِنسِنت است.
احسان صنعتکار؛ محسن نیازی؛ علی فرهادیان
چکیده
در سالهای اخیر آموزش مجازی به‌واسطه شیوع ویروس کرونا و غیرحضوری شدن آموزشها، پژوهشهای متعددی پیرامون وضعیت شناسی آموزش مجازی مدارس منتشر شده است. ازاین‌رو هدف پژوهش پیش‌رو، شناسایی مسائل آموزش مجازی با روش فراترکیب است. بر این اساس، پس از بررسی مقالات متعدد 17 اثر انتخاب گردید. بر پایه نتایج این پژوهش، درمجموع 47 کد بهعنوان ...
بیشتر
در سالهای اخیر آموزش مجازی به‌واسطه شیوع ویروس کرونا و غیرحضوری شدن آموزشها، پژوهشهای متعددی پیرامون وضعیت شناسی آموزش مجازی مدارس منتشر شده است. ازاین‌رو هدف پژوهش پیش‌رو، شناسایی مسائل آموزش مجازی با روش فراترکیب است. بر این اساس، پس از بررسی مقالات متعدد 17 اثر انتخاب گردید. بر پایه نتایج این پژوهش، درمجموع 47 کد بهعنوان فرصت و 79 کد آن بهعنوان چالش تعیین گردید. بر این اساس، فرصت‌ها و چالش‌های آموزش مجازی در شش مؤلفه و در سه سطح تقسیم شدند. یافتههای حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که از میان مؤلفه‌های موجود، صرفاً دو مؤلفه بهرهوری و سازمانی، فرصتهایش بیشتر از چالشهایش بوده و در میان سایر مؤلفه‌ها، چالش‌ها از 5/1 تا بیش از 3 برابر بیشتر از فرصتهای موجود در آن مؤلفه در میان منابع مختلف بوده است. همچنین بیشترین نسبت چالش برای مؤلفه اجتماعی- زیستی و بیشترین نسبت فرصت برای مؤلفه بهرهوری بوده است.
داود پرچمی؛ فاطمه درخشان
چکیده
تمرکز بر تولید، توزیع و مصرف صنایع فرهنگی با ارزشافزوده بالا، به عنوان یکی از محوریترین مسیرهای پیشرفت، عامل توجه به اقتصاد فرهنگ در کشورهای توسعه یافته است. امروزه اقتصاد فرهنگ توسعه یافته بهعنوان قدرت جایگزین در اقتصاد سیاسی کشورها شناخته می شود. توسعۀ اقتصاد فرهنگ نیازمند بهکارگیری راهبردهای کارآمد و متناسب ...
بیشتر
تمرکز بر تولید، توزیع و مصرف صنایع فرهنگی با ارزشافزوده بالا، به عنوان یکی از محوریترین مسیرهای پیشرفت، عامل توجه به اقتصاد فرهنگ در کشورهای توسعه یافته است. امروزه اقتصاد فرهنگ توسعه یافته بهعنوان قدرت جایگزین در اقتصاد سیاسی کشورها شناخته می شود. توسعۀ اقتصاد فرهنگ نیازمند بهکارگیری راهبردهای کارآمد و متناسب با شرایط و ایجاد هماهنگی در بخشهای مختلف تولید، توزیع و مصرف کالا و خدمات فرهنگی بهصورت مستمر و متعادل است. برای دستیابی به چنین هدفی لازم است که نقاط ضعف و موانع پیش روی بخشهای مختلف اقتصاد فرهنگ شناسایی و راهکارهای برونرفت از آن به سیاستگذاران و اداره کنندگان کشور ارائه گردد؛ بنابراین، در این مطالعه با رویکرد سیاستپژوهی و روش تحقیق کیفی با 30 نفر از متخصصان و فعالان حوزۀ صنایع فرهنگی از طریق نمونه گیری هدفمند، مصاحبه و مسائل موجود در توسعۀ اقتصاد فرهنگ شناسایی و درنهایت راهکارهای سیاستی ارائه شده است. تجزیه‌وتحلیل داده های حاصل از مصاحبه با روش تحلیل محتوای کیفی و در نرم افزار مکسکیودا انجام شده است. نتایج شامل دو بخش مسائل و موانع مربوط به سیاست‌گذاری و اجرا در بخشهای مختلف اقتصاد فرهنگ و راهکارهای سیاستی برای رفع موانع و توسعه آن است. این مسائل در حوزه سیاست‌گذاری و سه بخش مهم اقتصاد فرهنگ یعنی تولید، توزیع و مصرف طبقه‌بندی شده‌اند که برخی از مهم ترین مقوله های اصلی آن عبارت‌اند از: عدم همسویی نهادی، عدم وجود رویکرد واقع‌گرایانه در سیاست‌گذاری، حضور دولت در تولید فرهنگی، مسائل مرتبط با آموزش و پژوهش، نیروی انسانی، انجمن ها و اصناف، کسب وکارهای فرهنگی، بخش خصوصی، حقوق مالکیت معنوی، بازار و بازاریابی داخلی و خارجی، رفاه، تقاضا و جامعه پذیری فرهنگی. در پایان راهکارهایی سیاستی برای از میان برداشتن این موانع در حوزه های مختلف ازجمله چگونگی نقش آفرینی دولت، سیاست‌گذاری، مدیریت بخش نیروی انسانی، آموزش، پژوهش، بازار فرهنگی و سایر بخشها ارائه شده است.
طاها عشایری؛ طاهره جهان پرور؛ مریم امین؛ مسلم سوری
چکیده
اینترنت به یکی از ابزارهای مهم ارتباط افراد در جهان امروز تبدیل شده است. دنیای همراه با اینترنت یا زیست‌جهان اینترنتی، ضمن اینکه دارای آثار اجتماعی (ارتباط‌گیری، افزایش مهارت اجتماعی، پیوند به دانش جهانی و استفاده از آن) و اقتصادی (سود، افزایش بازار مالی، کاهش بحران‌های مالی و دسترسی آسان به جهان اقتصاد) است، آثار منفی اجتماعی ...
بیشتر
اینترنت به یکی از ابزارهای مهم ارتباط افراد در جهان امروز تبدیل شده است. دنیای همراه با اینترنت یا زیست‌جهان اینترنتی، ضمن اینکه دارای آثار اجتماعی (ارتباط‌گیری، افزایش مهارت اجتماعی، پیوند به دانش جهانی و استفاده از آن) و اقتصادی (سود، افزایش بازار مالی، کاهش بحران‌های مالی و دسترسی آسان به جهان اقتصاد) است، آثار منفی اجتماعی (بحران‌های فردی و خانوادگی) و فرهنگی (اخلاقی، هنجاری و رفتاری) نیز دارد. اعتیاد به اینترنت و تبدیل‌شدن اینترنت به اوقات فراغت و سبک زندگی زندگیِ افراد و خانواده را با مخاطرات اجتماعی ازجمله فروپاشی خانواده، اختلال‌های اجتماعی ـ‌جنسی، کاهش آرامش اجتماعی و غلتیدن فرد در آنومی روبه‌رو می‌کند. هدف اصلی این پژوهش مطالعۀ اعتیاد به اینترنت در ایران با روش فراتحلیل است. جامعۀ آماری آن 92 سند است که 50 نمونه از آن با ارزیابی کیفیت، اعتبار و روایی آثار علمی به روش نمونه‌گیری غیراحتمالی‌‌ـ‌هدفمند در بازۀ زمانی 1384ـ1400 انتخاب شدند. نتایج نشان میدهد که عوامل زمینه‌ای (0.231)، عوامل فرهنگی (0.109)، عوامل خانوادگی (0.348)، ویژگیهای اینترنت (0.240)، عوامل تربیتی (0.088)، الگوی اجتماعی (0.115)، سبک زندگی (0.186)، آنومی روانی (0.237)، اختلال روانی‌‌ـ‌فردی (0.200)، تاب‌آوری (0.112)، آنومی هویتی (0.147) و سرمایۀ اجتماعی (0.286) با اعتیاد به اینترنت رابطۀ معناداری دارند و در کل 0.318 درصد از آن را تبیین کرده‌اند. آزمون Q نشان داد که میان مطالعات مذکور ناهمگنی (واریانس بین تحقیقات) وجود دارد و برای تعیین سوگیری انتشار و برآورد ناهمگنی بین پژوهش، از متغیرهای تعدیلگر (هویت قومی، نوع جامعۀ آماری) استفاده شد. نتایج نشان میدهد که گرایش به اعتیاد به اینترنت در بین گروه قومی فارس (۰٫۳۱ درصد) و گروه قومی مازندرانی (۰٫۲۳ درصد) بیشتر بوده و در بین گروهی قومی فارس و مازندران گرایش بیشتری به اینترنت وجود دارد. از حیث جامعۀ آماری، میزان اعتیاد به اینترنت در میان کاربران کافی‌نت (0.28)، دانشجویان (0.27) و دانشآموزان (۰٫۲۴) به‌ترتیب بیشتر بوده و شهروندان عمومی معمولاً کمتر وقت خود را در فضای مجازی سپری می‌کنند.
زهرا عسکری دستجردی؛ علی ربانی خوراسگانی
چکیده
حضور زنان در فعالیت‌های اجتماعی متنوع و متکثر در فرآیند پیروزی انقلاب و بعد از آن، نوع جدیدی از کنشگری زنان را به منصه ظهور گذاشت که با نوع نقش‌آفرینی اجتماعی زن در رویکرد سنتی و مدرن تفاوت داشت. این نوع کنشگری قابلیت ارائه یک الگوی جدید را دارد که میتواند برای سیاست‌گذاری امروز ما در حوزه زنان الهام‌بخش باشد. فعالیت زنان در مراکز ...
بیشتر
حضور زنان در فعالیت‌های اجتماعی متنوع و متکثر در فرآیند پیروزی انقلاب و بعد از آن، نوع جدیدی از کنشگری زنان را به منصه ظهور گذاشت که با نوع نقش‌آفرینی اجتماعی زن در رویکرد سنتی و مدرن تفاوت داشت. این نوع کنشگری قابلیت ارائه یک الگوی جدید را دارد که میتواند برای سیاست‌گذاری امروز ما در حوزه زنان الهام‌بخش باشد. فعالیت زنان در مراکز پشتیبانی جنگ و به‌طور خاص کارگاه خیاطی دانشگاه اصفهان از مصادیق این کنشگری است. هدف این پژوهش بررسی تجربه زیسته این زنان با روش پدیدارشناسی است. به همین منظور با 16 نفر از زنان فعال در کارگاه خیاطی مصاحبه عمیق و نیمه ساختار یافته صورت گرفته است. یافتهها نشان میدهد که این فعالیت منجر به بازیابی هویت اجتماعی برای زنان شده است. هویتی اجتماعی که ذیل آن رشد می‌کنند و احساس رضایت و کارآمدی دارند. این اتفاق همچنین در یک ساختار منسجم، منعطف و کارآمد و فضایی متعالی رخ میدهد. ساختاری که اقتضائات زیست زنانه را فهم می‌کند و فضایی که شبکۀ روابط انسانی در آن مبتنی بر ارزشهای الهی است. در این میان روش مواجهه خانواده‌ها با تغییر در نقش‌های زنانه متفاوت است اما در مجموع می‌توان گفت با تغییر فضای ذهنی و قلبی جامعه درباره اهمیت حضور زنان در نظام سیاسی جدید، اکثریت جامعه ایرانی نقش‌آفرینی زنان در عرصه‌های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی را پذیرفته است.
محمدامین صدر؛ محمدرضا مردانی؛ غلامرضا معمارزاده طهران
چکیده
توسعه منابع انسانی از اصلیترین اولویتها در نظام جمهوری اسلامی است لذا اهتمام مراکز آموزشی کشور به توسعه و بهسازی منابع انسانی خود، ضرورتی انکارناپذیر است. پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل توسعه سرمایه انسانی در دانشگاهها و مراکز آموزشی و پژوهشی کشور با رویکرد سیاستهای کلی نظام اداری انجام گرفته است. پژوهش از نوع تحقیقات کمی ...
بیشتر
توسعه منابع انسانی از اصلیترین اولویتها در نظام جمهوری اسلامی است لذا اهتمام مراکز آموزشی کشور به توسعه و بهسازی منابع انسانی خود، ضرورتی انکارناپذیر است. پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل توسعه سرمایه انسانی در دانشگاهها و مراکز آموزشی و پژوهشی کشور با رویکرد سیاستهای کلی نظام اداری انجام گرفته است. پژوهش از نوع تحقیقات کمی است و به لحاظ ماهیت کاربردی و به لحاظ گردآوری داده‌ها پیمایشی میباشد. جامعۀ آماری کلیه کارمندان سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی به تعداد 1700 نفر میباشد که با استفاده از جدول مورگان تعداد 313 نفر به عنوان نمونه و به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. برای تشکیل پانل خبرگی نیز تعداد 15 نفر از خبرگان به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه میباشد که روایی آن با استفاده از شاخصهای CVI و CVR و پایایی آن نیز از طریق آلفای کرونباخ (0.85) تأیید شد. پس از استخراج مؤلفه‌ها از مبانی نظری، با استفاده از دلفی فازی، مؤلفه‌های مدل پالایش و در پنج بعد دستهبندی گردید. برای آزمودن مدل نیز از تحلیل عاملی مرتبه اول و دوم استفاده گردید. جهت بررسی میزان توسعه سرمایه انسانی به ازای ترکیبهای مختلف ابعاد از استنتاج فازی استفاده شد. بر اساس نتایج، مؤلفه «ارزش‌مداری» مهمترین مؤلفه مدل میباشد. همچنین به منظور توسعه مطلوب سرمایه انسانی، بعد عدالتمحوری و بعد دانشگرایی و شایسته‌سالاری مبتنی بر اخلاق اسلامی حائز بیشترین اهمیت در بین ابعاد پنج‌گانه می‌باشند.
مجتبی عطارزاده
چکیده
تحقق مفهوم شهروندی در التزام به رعایت حقوق یکدیگر در تعامل اجتماعی، زمینۀ ایجاد همبستگی ملی را فراهم می‌سازد. بی‌تردید سرمایه‌گذاری هرچه بیشتر در حوزه «عقلانیـت فرهنگی» به معنای توانایی‌های کلامی و زبانی در تسهیل ارتباط مفاهمه‌ای، میتواند در نیل به این مهم مؤثر واقع شود. به‌طورکلی نهاد آموزش (آموزش‌وپرورش و آموزش عالی) ...
بیشتر
تحقق مفهوم شهروندی در التزام به رعایت حقوق یکدیگر در تعامل اجتماعی، زمینۀ ایجاد همبستگی ملی را فراهم می‌سازد. بی‌تردید سرمایه‌گذاری هرچه بیشتر در حوزه «عقلانیـت فرهنگی» به معنای توانایی‌های کلامی و زبانی در تسهیل ارتباط مفاهمه‌ای، میتواند در نیل به این مهم مؤثر واقع شود. به‌طورکلی نهاد آموزش (آموزش‌وپرورش و آموزش عالی) هر جامعه‌ای نه از طریق صِرف آموزه‌های نظری، بلکه از رهگذر «جامعه‌پذیری عمومی، ادغام و سازگاری اجتماعی»، آحاد جامعه را با گذر از مفهوم تنگ منفعت‌گرایی فردی و گشودن افق‌های مصالح عمومی، با مفهوم بلند شهروندی اجتماعی آشنا می‌سازد. این نوشتار با مفروض دانستن نقش دانشگاه در ایجاد احساس همبستگی عمومی، بر آن است تا با استفاده از شیوه مطالعه کتابخانه‌ای و با بهرهگیری از روش توصیفی ـ تحلیلی، چگونگی تحقق و برآمدن مفهوم شهروند اجتماعی از رهگذر کارکرد این نهاد آموزش عالی را مورد بررسی قرار دهد. یافتههای این پژوهش نشان میدهد دانشگاه در تمهید زمینه‌های ساختاری و ذهنی لازم بـرای رشـد «عقلانیـت فرهنگی» از رهگذر تقویت دغدغه «منش اخلاقی» به موازات پیگیری دغدغه «دانایی- مهارت» و درنتیجه ایجاد حس همبستگی ملی، در تبدیل فرهنگ شهروندی به رویکردی اجتماعی، نقش برجسته‌ای ایفا می‌نماید.
مسعود عالمی نیسی؛ احمد محجوبیان
چکیده
حضور و پرورش مکاتب علمی در دانشگاه ها میتواند سرمنشأ گفت وگوی سازنده و پیشرفت علمی شود. به نظر می رسد برخلاف بسیاری از دانشگاههای جهان، چنین وضعیتی در دانشگاههای کشورمان وجود ندارد؛ به عبارت دیگر، دانشگاهها به تقویت یک مکتب علمی خاص (اعم از داخلی یا خارجی) اهتمام نمیورزند و عملاً اولویت‌بندی میان نظریهها ...
بیشتر
حضور و پرورش مکاتب علمی در دانشگاه ها میتواند سرمنشأ گفت وگوی سازنده و پیشرفت علمی شود. به نظر می رسد برخلاف بسیاری از دانشگاههای جهان، چنین وضعیتی در دانشگاههای کشورمان وجود ندارد؛ به عبارت دیگر، دانشگاهها به تقویت یک مکتب علمی خاص (اعم از داخلی یا خارجی) اهتمام نمیورزند و عملاً اولویت‌بندی میان نظریهها و مکاتب موجود وجود ندارد. پرسش پژوهش حاضر آن است که نقش قوانین و مقررات آموزش عالی در این وضعیت چیست؛ آیا قوانین و مقررات باعث شده که دانشگاهها نتوانند روی مکتب علمی خاصی متمرکز شوند؟ پاسخ به این پرسش طی دو مرحله انجام شد: اول، بر اساس رویکرد سیستمی به دانشگاه، با استفاده از روش گروهمحوری، راهبردهای هفتگانۀ تقویت حضور مکاتب علمی در دانشگاهها استخراج شدند. دوم، در چارچوب ارزیابی قوانین و مقررات، با استفاده از معیار راهبردهای هفتگانۀ مذکور، تمامی قوانین و مقررات مربوط به آموزش عالی، از نظر تأثیر آنها بر حضور مکاتب علمی در دانشگاهها، مورد بررسی قرار گرفتند. درمجموع، نتیجۀ این پژوهش آن است که قوانین و مقررات زمینۀ چندان مساعدی را برای توسعۀ حضور مکاتب علمی در دانشگاهها فراهم نمی کنند.
فاطمه براتلو
چکیده
وفور داده و اطلاعات موضوعی در حوزۀ گردشگری از یکسو و اهمیت تفکر سیستمی نظاممند جهت دستیابی به مزیت رقابتیِ حاصل از گردشگری از سوی دیگر علت اصلی شکلگیری این تحقیق بوده و بر این اساس هدف تحقیق توصیفی ـ اکتشافی حاضر، ارائۀ الگوی شناخت توسعه گردشگری در ایران است. این مهم از طریق فرامطالعۀ یافتههای کیفی 187 رسالههای ...
بیشتر
وفور داده و اطلاعات موضوعی در حوزۀ گردشگری از یکسو و اهمیت تفکر سیستمی نظاممند جهت دستیابی به مزیت رقابتیِ حاصل از گردشگری از سوی دیگر علت اصلی شکلگیری این تحقیق بوده و بر این اساس هدف تحقیق توصیفی ـ اکتشافی حاضر، ارائۀ الگوی شناخت توسعه گردشگری در ایران است. این مهم از طریق فرامطالعۀ یافتههای کیفی 187 رسالههای دکتری چهار دهۀ اخیر پس از انقلاب اسلامی دنبال شده است. در عمل با استفاده از تحلیل محتوای کمی به توصیف ویژگیها و خصائص جامعه موردمطالعه پرداخته شد، سپس بهمنظور بازخوانی یافتههای کیفی رسالهها، روش فراترکیب به کار گرفته شد. با مطالعه اسنادی، کدهای مربوط به مؤلفه‌های تأثیرگذار بر توسعه گردشگری احصا و با بازخوانیهای مکرر و در رفت و برگشتهای استقرایی- قیاسی الگوی اولیه مفهومی به‌دست آمد. از ابزار سیاهۀ وارسی و نیز «برنامه مهارت‌های حیاتی ارزیابی» برای ارزیابی کیفی متون پژوهش به‌کار گرفته شد. با استفاده از نرمافزار مکس کیودا مجموع مطالعات گردشگری در شش دسته یا مقوله شامل گردشگری شهری با بیشترین فراوانی (190 مورد)، گردشگری پزشکی (55 مورد)، گردشگری روستایی (41 مورد)، گردشگری ورزشی (36 مورد)، گردشگری مذهبی (9 مورد فراوانی) و گردشگری طبیعت (4 مورد) دستهبندی شد. همچنین ذیل این مقوله‌ها به تفکیک 33 مورد در بعد عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری و نیز 26 مورد در بعد موانع بازدارنده و درنهایت هشت مضمون شامل مدیریت و برنامه‌ریزی امور گردشگری، زیرساخت‌های فیزیکیِ مصنوع، زیرساخت‌های فرهنگی یا زیرساخت‌های رفتاریِ مربوط به حُسن تعامل انسانی، زیرساخت‌های اجتماعی و تأمینی، زیرساخت‌های حقوقی ـ قانونی، زیرساخت‌های طبیعی و تاریخی و زیرساخت‌های حرفهای الگویی از شناخت حکمرانی گردشگری و چگونگی مواجهه با مسائل آن را به دست میدهند. ضریب کاپا در «اس‌پی‌اس‌اس» نسخه 24، به مقدار 71 درصد بهدستآمده و پایایی احراز شد. درنهایت در انتها محقق ایدۀ تعاطیِ اثربخش نظام دانایی و عقلانیت در عمل را در نظامی یکپارچه و شبکهوار به عنوان راهبردی مناسب برای دستیابی به الگوی شناخت گردشگری و حکمرانی مطلوب آن را پیشنهاد داده است.
محسن شاکری نژاد؛ مرضیه اشعری؛ سیاوش صلواتیان؛ رضا فرخ‌نژاد
چکیده
خط‌مشی‌گذاری در واقع نوعی برنامه‌ریزی محتوایی است که برای تولید محتوای مؤثر در رسانه، حائز اهمیت است؛ اما گاهی آنچه در عمل شاهد آن هستیم فاصلۀ نه‌چندان کم، برنامههای تولید شده با تصورات افراد از اجرای خط‌مشی‌ها است. کشف چرایی این فاصله برای موفقیت خط‌مشی‌ها امری لازم و ضروری است. با توجه به جایگاه و نقش معاونت سیما در راهبری ...
بیشتر
خط‌مشی‌گذاری در واقع نوعی برنامه‌ریزی محتوایی است که برای تولید محتوای مؤثر در رسانه، حائز اهمیت است؛ اما گاهی آنچه در عمل شاهد آن هستیم فاصلۀ نه‌چندان کم، برنامههای تولید شده با تصورات افراد از اجرای خط‌مشی‌ها است. کشف چرایی این فاصله برای موفقیت خط‌مشی‌ها امری لازم و ضروری است. با توجه به جایگاه و نقش معاونت سیما در راهبری برنامههای تلویزیونی، هدف این پژوهش شناسایی موانعی است که اجرای موفق خط‌مشی‌های رسانهای در معاونت سیمای جمهوری اسلامی ایران را با مشکل مواجه می‌کند. این پژوهش کاربردی به روش تحلیل مضمون طی 15 مصاحبه نیمه‌ساختاریافته با خبرگان و صاحبنظران حوزۀ خط‌مشی‌گذاری رسانه انجام شده است. داده‌ها در سه مرحله توصیفی، تفسیری و یکپارچه‌سازی با استفاده از نرمافزار تحلیل دادههای کیفی مکس کیـودا کدگذاری شده و مورد تحلیل قرار گرفته است. موانع اجرای خط‌مشی‌های رسانهای در معاونت سیما در چهار مرحله «تدوین»، «ابلاغ و اقناع»، «اجرا» و «نظارت و ارزشیابی» دستهبندی شدند. نتایج نشان داد ضعف در شناسایی مسئله، شکلگیری خط‌مشی، ضعف در اقناع مجریان، توزیع نامناسب خط‌مشی، مسائل مالی و انسانی، فقدان نظام ارزشیابی منسجم و نبود ضمانت اجرا از موانع اجرای خط‌مشی‌های رسانهای در معاونت سیما است.
زهره راهدار؛ سمیه تاجیک اسماعیلی؛ ماندانا صنیعی
چکیده
پژوهش پیش‌رو با هدف شناسایی نقش برنامههای رادیویی در توسعۀ فرهنگی شهروندان تهرانی اجرا شده است. این پژوهش، بر مبنای هدف، از نوع کاربردی و بر مبنای استراتژی از روش کیفی استفاده شده است. جامعۀ آماری پژوهش را 30 نفر از نخبگان حوزۀ رسانه و فرهنگ تشکیل دادند که با استفاده از نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. روش گردآوری اطلاعات روش میدانی ...
بیشتر
پژوهش پیش‌رو با هدف شناسایی نقش برنامههای رادیویی در توسعۀ فرهنگی شهروندان تهرانی اجرا شده است. این پژوهش، بر مبنای هدف، از نوع کاربردی و بر مبنای استراتژی از روش کیفی استفاده شده است. جامعۀ آماری پژوهش را 30 نفر از نخبگان حوزۀ رسانه و فرهنگ تشکیل دادند که با استفاده از نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. روش گردآوری اطلاعات روش میدانی و با ابزار مصاحبه و پرسشنامه انجام شد. در این پژوهش 9 شاخص از طریق روش کیفی استخراج شد که عبارت‌اند از: نگرش، گرایش، منش، مصرف فرهنگی، امنیت شخصی شهروندان، فرآورده، ارتباطات، دستاورد و نیروی انسانی. جهت تجزیه‌وتحلیل و رتبه‌بندی عوامل شناسایی‌شده از فن AHP استفاده شد. بر اساس نتایج حاصل، در ساخت برنامههای رادیویی؛ در بخش نگرش‌ها اعتماد متقابل، بالاترین اولویت را داشته است. در بخش گرایش‌ها، بالاترین اولویت اخلاق‌مداری عرق ملی (وطن‌پرستی و ملی‌گرایی) بوده، در بخش منش‌ها و در ساخت برنامههای رادیویی، مسئولیت‌پذیری و پاسخ‌گویی و در بخش مصرف فرهنگی، فرهنگ دیجیتال اولویت داشته است. در بخش فرآورده‌ها اولویت با تولیدات دیداری و شنیداری بوده و در بخش امنیت شخصی اولویت با عدالت قانونی و در بخش ارتباطات اولویت با تعداد شبکه‌ها بوده است. در بخش دستاورد، بالابردن سواد رسانهای بیشترین اولویت را داشته و در بخش ارتقای نیروی انسانی اولویت با آموزش و جذب هنرمندان بوده است.
میلاد بگی؛ رسول صادقی؛ علی حاتمی
چکیده
در جوامع مدرن امروزی که زوجین تا حد زیادی امکان تصمیم‌گیری درمورد تعداد فرزندان و زمان به دنیا آوردن آنها را دارند، ترجیحات و تمایلات باروری مهمترین تعیین‌کننده‌های رفتار باروری به شمار می‌رود. هدف مطالعۀ پیش رو بررسی تمایلات فرزندآوری افراد ازدواج‌کردۀ همسردار و عوامل مؤثر بر آن و نیز موانع و محدودیت‌های تمایل به داشتن فرزند ...
بیشتر
در جوامع مدرن امروزی که زوجین تا حد زیادی امکان تصمیم‌گیری درمورد تعداد فرزندان و زمان به دنیا آوردن آنها را دارند، ترجیحات و تمایلات باروری مهمترین تعیین‌کننده‌های رفتار باروری به شمار می‌رود. هدف مطالعۀ پیش رو بررسی تمایلات فرزندآوری افراد ازدواج‌کردۀ همسردار و عوامل مؤثر بر آن و نیز موانع و محدودیت‌های تمایل به داشتن فرزند در ایران است. بر این اساس، دادههای گردآوری‌شده در پیمایش ملی خانواده، که سال 1397 در سطح کشوری اجرا شده بود، تجزیه‌وتحلیل شد. نتایج نشان داد که حدود 30 درصد افراد بدون فرزند و 48 درصد افراد دارای یک فرزند تمایلی به داشتن فرزند/فرزندی دیگر ندارند. یافتهها رابطۀ منفی بین تحصیلات و تمایلات باروری افراد را نشان داد. از طرفی، تمایلات باروری در بین پیروان اهل تسنن در مقایسه با پیروان اهل تشیع بیشتر بود. مردان نیز تمایلات باروری بیشتری در مقایسه با زنان داشتند. همچنین رضایت از زندگی و روابط زناشویی تأثیر معناداری بر تمایلات فرزندآوری افراد دارد. مهمترین علل عدم تمایل به فرزندآوری در چهار دستۀ مشکلات و نگرانی‌های مرتبط با فرزندان و آیندۀ آنها، شرایط کاری و هزینه فرصت، روابط بین همسران، و مشکلات سلامتی و جسمانی افراد قرار گرفتند. بر این اساس، سیاستگذاران و برنامهریزان، برای افزایش مجدد باروری به سطح جایگزینی، نیاز است تا مجموعه‌ای از سیاست‌هایی را اجرا کنند که به خانواده‌ها در پوشش هزینه‌های مراقبت از کودکان کمک کند و تلفیق زندگی شغلی و خانوادگی زنان را تسهیل کند.
سیداحمد میرمحمدتبار
چکیده
رفتار شهروندی سازمانی یک مفهوم جدید در حوزه شهروندی در سازمان است و به رفتارهای داوطلبانه افراد اشاره دارد که بر سازمان تأثیر می‌گذارد. توجه به موضوع رفتار شهروندی سازمانی باعث شد که در سالهای اخیر تحقیقات زیادی درباره عوامل مؤثر بر رفتار شهروندی در محیطهای سازمانی انجام شود. به دلیل انجام متعدد تحقیقات با موضوع رفتار شهروندی ...
بیشتر
رفتار شهروندی سازمانی یک مفهوم جدید در حوزه شهروندی در سازمان است و به رفتارهای داوطلبانه افراد اشاره دارد که بر سازمان تأثیر می‌گذارد. توجه به موضوع رفتار شهروندی سازمانی باعث شد که در سالهای اخیر تحقیقات زیادی درباره عوامل مؤثر بر رفتار شهروندی در محیطهای سازمانی انجام شود. به دلیل انجام متعدد تحقیقات با موضوع رفتار شهروندی سازمانی و ابهام در شناسایی مهمترین متغیرهای مستقل مؤثر بر این رفتار، در این تحقیق به صورت مروری مهمترین متغیرهای مستقل بر رفتار شهروندی سازمانی شناسایی میشود. این تحقیق به روش فراتحلیل انجام شده است. همۀ مقالات معتبر علمی هستند که در سالهای 1390 تا 1400 با موضوع رفتار شهروندی سازمانی به عنوان جامعۀ آماری تحقیق در نظر گرفته شدند. بعد از فیلتر مطالعات براساس معیارهای ورود خروج، 35 مطالعه انتخاب و با نرمافزار CMA2 تجزیه و تحلیل شدند. نتایج تحقیق نشان داد که در تحقیقات مرور شده رابطه 33 متغیر با رفتار شهروندی سازمانی مورد بررسی قرار گرفت. سه متغیر رضایت شغلی، تعهد سازمانی و عدالت سازمانی بیشترین اندازه اثر را با رفتار شهروندی سازمانی به خود اختصاص دادند. یافتههای اندازه اثرات در فراتحلیل نشان داد که اندازه اثرات بین رضایت شغلی و رفتار شهروندی سازمانی با 54/0 در حد بالا قرار دارد. اندازه اثرات ترکیبی تعهد سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی با 44/0 در حد متوسط میباشد. اندازه اثرات عدالت سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی، معادل 40/0 و در حد متوسط قرار دارد.
طاهره اکبری؛ عباسعلی قیومی؛ اسماعیل کاوسی؛ محسن عامری شهرابی
چکیده
مطالعۀ نظاممند پژوهشهای متعدد موجود که جنبههای مختلف کارآمدی سازمان‌های فرهنگی را به صورت پراکنده بررسی نمودهاند، میتواند نقشه دانشی کارآمدی سازمانی در داخل کشور را ترسیم نماید. هدف این مقاله ترسیم دانش موضوعی کارآمدی سازمانی از طریق بررسی ویژگیهای دانش انباشته آن از نظر شکلی، روشی و محتوایی در مطالعات میباشد ...
بیشتر
مطالعۀ نظاممند پژوهشهای متعدد موجود که جنبههای مختلف کارآمدی سازمان‌های فرهنگی را به صورت پراکنده بررسی نمودهاند، میتواند نقشه دانشی کارآمدی سازمانی در داخل کشور را ترسیم نماید. هدف این مقاله ترسیم دانش موضوعی کارآمدی سازمانی از طریق بررسی ویژگیهای دانش انباشته آن از نظر شکلی، روشی و محتوایی در مطالعات میباشد تا مؤلفه‌های کارآمدی سازمان‌های فرهنگی را شناسایی نماید. برای دستیابی به این هدف، با روش فراترکیب، مقالات داخلی و خارجی بررسی شد و بعد از شناسایی مقولات، مفاهیم و شاخصهای مؤلفه‌های کارآمدی سازمانی در سازمان‌های فرهنگی و ارزیابی روایی و پایایی آن نتایج نشان داد، سازه ساختاری با مقوله اصلی تراز ساختار/ استراتژی و مقولات فرعی همسویی مأموریتی، همسویی ساختاری برای تبیین کارآمدی دارای اولویت و اهمیت است. در سازه رهبری، سبک رهبری استراتژیک در قالب توان تفسیر، توان پیشبینی و توان تصمیم‌گیری، در سازه ارتباطات، الگوی ارتباطی چندوجهی و در سازه محتوایی، همسویی منافع ذی‌نفعان و در قالب همسویی منافع فردی و سازمانی و کارآیی فرایندی شناسایی گردید.
مصطفی حیدری هراتمه
چکیده
اقتصاد اشتراکی در مطبوعات و فرهنگ و هنر برای توصیف بازارهای با واسطه اینترنت، استفاده می شود که افراد را قادر می سازد با پرداخت هزینه، به طور موقت به یک محصول دست یابند. با این حال، عده ای هستند که استفاده از این برچسب را مورد انتقاد قرار داده اند زیرا اشتراک گذاری به معنای واقعی، دلالت بر یک رفتار اجتماعی غیر متقابل و بدون مبادله پولی ...
بیشتر
اقتصاد اشتراکی در مطبوعات و فرهنگ و هنر برای توصیف بازارهای با واسطه اینترنت، استفاده می شود که افراد را قادر می سازد با پرداخت هزینه، به طور موقت به یک محصول دست یابند. با این حال، عده ای هستند که استفاده از این برچسب را مورد انتقاد قرار داده اند زیرا اشتراک گذاری به معنای واقعی، دلالت بر یک رفتار اجتماعی غیر متقابل و بدون مبادله پولی دارد . هدف از تحقیق حاضر بررسی تاثیر ارزشهای ملی فرهنگی بر تصمیم‌گیری افراد برای مشارکت در اقتصاد اشتراکی رفاقتی می باشد. 550 نفر از دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد اقتصاد و کسب و کار دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق به عنوان جامعه آماری پژوهش و 225 نفر به طور تصادفی به عنوان نمونه انتخاب شدند. روش تحقیق پیمایشی و ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته بود که با 35 گویه در مقیاس پنج گزینه‌ایی لیکرت استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد: اجتناب از نا‌اطمینانی، به طور قابل توجه و معنی‌داری مانع میشود که افراد محصولاتشان را به دیگران اجاره دهند اما به دلایل شرایط حاکم اقتصادی و فضای فرهنگی، مورد تایید قرار نگرفت. جمع‌گرایی، مردانگی‌گرایی، اجتناب از عدم اطمینان و فاصله قدرت همگی تأثیر مثبت معنی‌داری بر تصمیم‌گیری مصرف‌کننده رفاقتی دارد در حالیکه تنها جمع‌گرایی و فاصله قدرت تأثیر مثبت معنی‌داری بر تصمیم‌گیری ارائه‌دهنده رفاقتی دارد. در مقابل مردانگی‌گرایی و اجتناب از عدم اطمینان بر تصمیم‌گیری ارائه‌دهنده رفاقتی از نظر آماری تاثیر معنی‌داری ندارد.
ازیتا اخلاقی
چکیده
پیاده‌سازی یکی از مهمترین مراحل سیاستگزاری و برنامه‌ریزی فرهنگی به شمار می‌رود و بنا به تجربۀ جهانی، موانع اجرایی میتوانند باعث شکست در برنامهها و سیاستهای بالادستی شوند. این پژوهش به بررسی موانع اجرای سیاستهای فرهنگی در ایران با رویکرد بازیگرمحور میپردازد. پرسش اصلی پژوهش حاضر آن است که مهمترین موانع اجرایی ...
بیشتر
پیاده‌سازی یکی از مهمترین مراحل سیاستگزاری و برنامه‌ریزی فرهنگی به شمار می‌رود و بنا به تجربۀ جهانی، موانع اجرایی میتوانند باعث شکست در برنامهها و سیاستهای بالادستی شوند. این پژوهش به بررسی موانع اجرای سیاستهای فرهنگی در ایران با رویکرد بازیگرمحور میپردازد. پرسش اصلی پژوهش حاضر آن است که مهمترین موانع اجرایی سیاستهای فرهنگی کداماند. به این منظور، سند تحول بنیادین آموزش و پرورش بهعنوان یک سند سیاستی رسمی و بالادستی مهم در حوزۀ فرهنگی انتخاب شد که بیش از نه سال از اجرای آن میگذرد و مطابق برآوردها، اجرای آن با تأخیر مواجه شده است. نظریههای این پژوهش شامل نظریۀ تکثرگرایی با رویکرد بازیگرمحور است؛ روش تحقیق ترکیبی یا آمیخته است و دادههای آن عمدتاً با بررسی اسنادی و مصاحبۀ عمیق با 40 نفر از خبرگان مسائل آموزشی و تربیتی کشور به دست آمده است. در گام اول، 65 بازیگر مهم و مؤثر و مرتبط با اجرای سند تحول شناسایی شدند، سپس تعداد آنها به 14 بازیگر کلیدی تقلیل یافت. در مرحلۀ بعد با تحلیل مواضع، راهبردها و اقدامات بازیگران کلیدی، جهتگیری هرکدام نسبت به اجرای سند مورد بررسی قرار گرفت. یافتهها نشان میدهد اکثر بازیگران اهتمام جدی نسبت به اجرای سند تحول بنیادین ندارند و لذا نمیتوان امیدی به اجرای سند در افق پیش رو داشت. درنهایت، پیشنهادهایی بهمنظور اتخاذ رویکردهای تعاملی و مشارکتی برای جلب مشارکت تمامی بازیگران مرتبط با اجرای سند از سوی نهاد اصلی و مرجع (دبیرخانۀ شورای عالی انقلاب فرهنگی و وزارت آموزش و پرورش) ارائه شده است.
