شناسایی نقش برنامه‌های رادیو در توسعه فرهنگی شهروندان تهرانی به‌منظور ارائه راهبردهای فرهنگی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری ارتباطات، گروه ارتباطات اجتماعی، دانشکده علوم انسانی، واحد تهران شرق، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. z.rahdar20@gmail.com

2 استادیار گروه ارتباطات اجتماعی، دانشکده علوم انسانی، واحد تهران شرق، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران (نویسنده مسئول). s.t.esmaeili@gmail.com

3 استادیار گروه ارتباطات اجتماعی، دانشکده علوم انسانی، واحد تهران شرق، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. mandanasaniee@yahoo.comن.

چکیده

پژوهش پیش‌رو با هدف شناسایی نقش برنامه‌های رادیویی در توسعۀ فرهنگی شهروندان تهرانی اجرا شده است. این پژوهش، بر مبنای هدف، از نوع کاربردی و بر مبنای استراتژی از روش کیفی استفاده شده ‌است. جامعۀ آماری پژوهش را 30 نفر از نخبگان حوزۀ رسانه و فرهنگ تشکیل دادند که با استفاده از نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. روش گردآوری اطلاعات روش‌ میدانی و با ابزار مصاحبه و پرسشنامه انجام شد. در این پژوهش 9 شاخص از طریق روش کیفی استخراج شد که عبارت‌اند از: نگرش، گرایش، منش، مصرف فرهنگی، امنیت شخصی شهروندان، فرآورده، ارتباطات، دستاورد و نیروی انسانی. جهت تجزیه‌وتحلیل و رتبه‌بندی عوامل شناسایی‌شده از فن AHP استفاده شد. بر اساس نتایج حاصل، در ساخت برنامه‌های رادیویی؛ در بخش نگرش‌ها اعتماد متقابل، بالاترین اولویت را داشته است. در بخش گرایش‌ها، بالاترین اولویت اخلاق‌مداری عرق ملی (وطن‌پرستی و ملی‌گرایی) بوده، در بخش منش‌ها و در ساخت برنامه‌های رادیویی، مسئولیت‌پذیری و پاسخ‌گویی و در بخش مصرف فرهنگی، فرهنگ دیجیتال اولویت داشته است. در بخش فرآورده‌ها اولویت با تولیدات دیداری و شنیداری بوده و در بخش امنیت شخصی اولویت با عدالت قانونی و در بخش ارتباطات اولویت با تعداد شبکه‌ها بوده است. در بخش دستاورد، بالابردن سواد رسانه‌ای بیشترین اولویت را داشته و در بخش ارتقای نیروی انسانی اولویت با آموزش و جذب هنرمندان بوده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Identifying the Role of Radio Programs in the Cultural Development of Tehran Citizens In Order To Provide Cultural Strategies

نویسندگان [English]

  • Zohreh Rahdar 1
  • somayeh Tajik Esmaeili 2
  • Mandana Saniee 3
1 PhD Student in Communication, Department of Social Communication, Faculty of Humanities, East Tehran Branch, Islamic Azad University, Iran. Email: Z.rahdar20@gmail.com
2 Faculty member of Social Communication Department, Faculty of Humanities, East Ahran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran. (Corresponding Author) Email: s.t.esmaeili@gmail.com
3 Faculty member of Social Communication Department, Faculty of Humanities, East Ahran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran. Email: mandanasaniee@yahoo.com
چکیده [English]

The current research was carried out with the aim of identifying the role of radio programs in the cultural development of Tehrani citizens. This research is of applied and mixed type (qualitative-quantitative) and in the current research, its qualitative part is considered. The statistical population of the research in the qualitative part was made up of 30 elites in the field of media and culture who were selected using targeted sampling. In this research, 9 indicators were extracted through the qualitative method, which are: attitude, tendency, and character, and cultural consumption, personal security of citizens, product, communication, achievement and human power. AHP technique was used to analyze and rank the identified factors. Based on the results, in making radio programs; in the attitudes section, mutual trust has been given the highest priority. In the trends section, the highest priority was the ethics of the national race (patriotism and nationalism), in the morals section, and in making radio programs, responsibility and accountability, and in the cultural consumption section, digital culture was given priority. In the products sector, priority was given to visual and audio products, and in the personal security sector, priority was given to legal justice, and in the communication sector, priority was given to the number of networks. In the achievement section, increasing media literacy has been given the highest priority, and in the human resource improvement section, priority has been given to training and attracting artists.

کلیدواژه‌ها [English]

  • culture
  • cultural development
  • attitude
  • mass media
  • radio
منابع و مأخذ      
ابوالفضلی‌کریزی، حسین و ابوالفضل پسندیده (1400). «تحلیل محتوای سیاست‌های فرهنگی و موانع توسعه‌ای آن در دوران جمهوری اسلامی». فصلنامه مطالعات راهبردی فرهنگ. شماره 4: 29-9.
امیرپور، مهناز و شفیع بهرامیان (1394). مبانی کلی نظریه‌های ارتباط‌جمعی. انتشارات جامعه‌شناسان
بهزادی، کامران؛ سعید امام قلی‌زاده و حمیدرضا رضوی (1400). «شناسایی مؤلفه‌های توسعه فرهنگی یک مطالعه کیفی پیرامون مراکز فرهنگی با رویکرد تجزیه‌وتحلیل سلسله‌مراتبی». فصلنامه مطالعات هنر اسلامی. شماره 44: 101-91.
بیک‌محمدی، حسن؛ فضل اله کریمی قطب‌آبادی و شاپور شکوهی (1396). «تحلیل شاخص‌های توسعه فرهنگی (مطالعه موردی: شهرستان‌های استان فارس)». فصلنامه مطالعات برنامه‌ریزی سکونتگاه‌های انسانی. شماره 1: 68-53.
ترابی، یوسف؛ حسین اسماعیلی و سیاوش بهرامی (1399). رسانه ملی و مدیریت مقابله با تهدیدهای فرهنگی و اجتماعی، فصلنامه علمی مطالعات امنیت اجتماعی، شماره 63: 122-97.
توکلی، فائزه (1390). «نقش رسانه‌ها در دموکراسی فرهنگی جهان معاصر». فصلنامه مطالعات میان‌رشته‌ای در رسانه و فرهنگ، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. شماره 1: 98-85.
     حاجی‌نژاد، علی؛ ابوذر پایدار و آیدا الاالدین وندی (1395). «تبیین جایگاه برنامه‌های تلویزیونی در ارتقای سطح توسعه فرهنگی زنان روستایی (دهستان کیارغربی، شهرستان کیار)». فصلنامه برنامه‌ریزی فضایی (جغرافیا). 58-39.
خانیکی، هادی (1376). رسانه‌های جمعی و امنیت ملی، چاپ اول، جلد دوم، تهران: انتشارات وزارت کشور.
خجسته باقرزاده، حسن (1398). «شناسایی عوامل کلیدی رسانه‌ای در سیاست‌گذاری برای رادیو- تلویزیون ایران». فصلنامه پژوهش‌های ارتباطی. شماره 4:  137- 109.
دادگران، محمد (1396). مبانی ارتباطات جمعی. انتشارات مروارید.
رستمعلی‌زاده، ولی‌الله (1386). «نقش رادیو در توسعه فرهنگی اجتماعی با نگاهی به ایران». فصلنامه رادیو. شماره 3:  10-5.
رفیع پــور، فرامــر (1382). آناتومی جامعه، تهران: شــرکت ســهامی انتشارات.
روشندل‌اربطانی، طاهر و سمیه لبافی (1391). «تبیین عوامل مؤثر بر فرآیند سیاست‌گذاری رسانه‌ای در صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران». فصلنامه رسانه، شماره 1: 148-131.
روشــه، گی (1381). تغییرات اجتماعی. ترجمۀ منصور وثوقی، تهران: نی.
زارعی، هادی؛ لیلا نیرومند و سمیه تاجیک اسماعیلی (1399). «نقش ارتباطات مشارکتی در آموزش فناوری‌های نوین تولید به کشاورزان». فصلنامه علمی پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، شماره 53: 95-77.
سودمند، نیلوفر؛ فرهاد امام‌جمعه و عالیه شکربیگی (1401). «تحلیل جامعه‌شناختی نقش فضا و معماری فرهنگسراها در توسعه پایدار فرهنگی (مطالعه موردی: فرهنگسراهای شهر تهران)». مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران. شماره 2: 18-7.
سورین، ورنر و تانکارد، جیمز (1381). نظریه‌های ارتباطات، چاپ اول. ترجمۀ علیرضا دهقان، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
شجاعی، ئاسو (1399). نقش سواد رسانه‌ای انتقادی در کارآفرینی رسانه‌ای، چاپ اول، انتشارات مینودر.
شهرام‌نیا، امیرمسعود و مرضیه چلمقانی (1390). «سیاست‌گذاری فرهنگی در ایران دوران اصلاحات از منظر انتقادی». مجله علمی تخصصی پژوهش‌های سیاسی، شماره 2: 24-9.
فرهنگی، علی‌اکبر (1380). بررسی وضعیت رسانه‌ها در حوزه جوانان، گزارش ملی جوانان.
فرهنگی، علی‌اکبر و عطاءالله ابطحی (1391). «آینده رادیو؛ رادیوی آینده10»، ماهنامه علمی تخصصی صدای جمهوری اسلامی ایران. شماره 60: 147-127.
 قادری، صلاح‌الدین؛ حسین ایمانی جاجرمی، مسعود گلچین و مجتبی بیات (1400). «تأملی بر صور سیاست‌گذاری فرهنگی در مدیریت شهری موردمطالعه: مدیریت شهری تهران (1396-1368)». فصلنامه توسعه محلی (روستایی- شهری). شماره 2: 396- 371.
     قنبری، عباس (1382). «جایگاه ارتباطات در برنامه‌های توسعه ایران». فصلنامه رسانه، شماره4 :89-97.
کاستلز، مانوئل (1389 الف). عصر اطلاعات: اقتصاد، جامعه و فرهنگ؛ ظهور جامعۀ شبکه‌ای. ترجمۀ احد علیقلیان و افشین خاکباز، تهران، طرح نو.
کاستلز، مانوئل، (1389 ب). عصر اطلاعات: اقتصاد، جامعه و فرهنگ؛ ظهور جامعۀ شبکه‌ای. ترجمۀ احد علیقلیان و افشین خاکباز، تهران، طرح نو.
گلشنی، علیرضا؛ علی جدیدی و صالح اسکندری (1391). «نقش رسانه‌ها در توسعه سیاسی و اجتماعی با تأکید بر جامعه معناگرای ایران». پژوهش‌های سیاسی، شماره 1: 28-5.
مجاور شیخان، محمد؛ صدیقه ببران و علی‌اصغر کیا (1399). «نقش رسانه ملی در توسعه ارتباطات میان فرهنگی»، نشریه رسانه و فرهنگ، شماره 10:  292-273.

 محمدی، حمید و اکبرنصراللهی (1400). «راهبردهای شورای عالی فضای مجازی در سیاست‌گذاری رسانه‌های نوین ارتباطی». راهبرد اجتماعی فرهنگی. شماره 3: 156-129.

مرزبان، اسماعیل؛ محسن قدمی،  سیدرضا صالحی امیری و عباس طلوعی (1400). «تبیین فرآیندهای اصلی مدیریت استراتژیک متعادل در رسانه ملى». مجله مدیریت فرهنگی. شماره 52: 145-126.
مطلبی، مسعود؛ اردشیر کاظمی و حوریه امجدی (1396). «سیاست‌گذاری فرهنگی و رسانه‌های اجتماعی جدید در جمهوری اسلامی ایران؛ چالش‌ها و راهکارها». فصلنامه پژوهش‌های سیاسی و بین‌المللی، شماره 33: 107-79.
معتمدنژاد، کاظم (1383).  «یونسکو و سیاست‌گذاری ملی ارتباطات در کشورهای درحال‌توسعه». فصلنامه رسانه، شماره 5: 25-12.
مک کوایل، دنیس (1388). درآمدی بر نظریۀ ارتباطات جمعی. ترجمۀ پرویز اجلالی، تهران: دفتر مطالعات و توسعه رسانه‌ها.
مک کی، هیو (1386). تحقیق در جامعه اطلاعاتی. ترجمۀ رامین کریمیان، تهران: دفتر مطالعات و توسعه رسانه‌ها.
مهرآراد، محمدحسین؛ کریم حمدی و مریم خلیلی عراقی (1401). «شناسایی و اولویت‌بندی پیشران‌های توسعه فرهنگ‌سازمانی در شرکت ملی گاز ایران با استفاده از روش دلفی فازی». مدیریت فرهنگ‌سازمانی، شماره 1: 141-119.
میریوسفی، سیدجلیل و حسین بخشنده (1399). «شناسایی و اولویت‌بندی عوامل رسانه‌های جمعی مؤثر در توسعه فرهنگ سیاسی ورزش قهرمانی»، نشریه مدیریت ورزشی، شماره 2:  520-501.
نجف‌بیگی، رضا و عزیزآبادی فراهانی (1387). «طراحی مدل اندازه‌گیری تأثیر رسانه ملی در توسعه فرهنگی». مجله مدیریت فرهنگی. شماره 2: 22-1.
نصیری، بهاره (1388). جهانی‌شدن رسانه‌ها و چالش سیاست‌گذاری رسانه‌های ملی. معاونت پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی. دفتر گسترش تولید علم.

 Anila, Saleem, Wajiha, Raza Rizvi, Muhammad Rashid Khan, Maria Saleem. (2022). Radio Pakistan: A catalyst for change in agriculture. PalArch's Journal of Archaeology of Egypt/Egyptology, 18 (08). 5082-92.

Edwards, David and, Cromwell, David (2006), Guardians of power, The Myth of the Liberal Media, Pluto Press.
Eniolaa, A., Olorunlekea, G., Akintimehina, O., Ojekab, L., & Oyetunji, B. (2019).
"The impact of organizational culture on total quality management in SMEs inNigeria", Journal Homepage, 5(8), pp. 1-10.
Hawkes, J. 2004, The Fourth Pillor OfSustainability-Cultural Essential Role in public Planning, Victoria:
Cultural Development Network.
Holyns, Hogan, Eme, Ohain, Vivian, Dien. (2022). Radio and Diffusion of Innovations: A Study of Waste Management in Cross River State, Nigeria, (2) 2. 266-275
Pak.J.Agri.Sci. (2021). 58 (2), 731-738ISSN (Print) 0552-9034.
Anka, Mihajlov Prokopović, Marija Vujović. (2021). (7) 2, 97 -106.
Tal, Laor (2022).  Radio on demand: New habits of consuming radio content, 23(6), 660–670.
Vernon; rwonline; (2010).http://www. rwonline.com/article/radios-future may-be-in-the-clo.
Zichen He, Danian Li. (2021). Application of Big Data Technology in the Development of Network Radio and Television Station. CONVERTER, 2021(7), 434-440.