ریشه‌ها و بسترهای تشکیل‌دهنده ایران هراسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرجdrhamidrezatabshiri@gmail.com

2 دانش آموخته روابط بین الملل

10.22083/scsj.2023.383147.1087

چکیده

با وقوع انقلاب اسلامی در ایران، اسلام هراسی ابعاد گسترده‌ای یافته و در قالب "ایران هراسی" ادراک می‌شود. پیش از به‌کارگیری گستردة مفهوم «ایران هراسی»، بحث‌های شرق‌شناسی، به‌طورکلی، نوعی از اسلام‌هراسی را به‌گونه‌ای دیگر، مطرح می‌کردند. علاوه بر آن، گرایش‌های بیگانه ترسی و نژاد‌پرستی‌ در دنیای معاصر به پیشرفت این مفهوم یاری رسانده‌اند. هدف اصلی این مقاله، شناخت ریشه‌ها و بسترهای تشکیل‌دهنده ایران هراسی مبتنی بر چارچوب مفهومی سازه‌انگاری است. سازه‌انگاری درصدد است تا به‌جای تأکید بر توانایی دولت‌ها یا توزیع قدرت به‌عنوان یکی از ویژگی‌های ساختاری نظام بین‌الملل، بر هویت دولت‌ها انگشت گذارد. انگاره‌ها می‌توانند روی هویت‌ها و منافع و سیاست‌ها اثر بگذارند و تغییر جهت از توانایی‌ها به‌سوی هویت‌ها آن چیزی است که دولت‌ها می‌توانند انجام دهند تا موقعیت خودشان را در ساختار تبیین کنند، پس باوجودآنکه دولت‌ها سرمایه اصولی مانند خودیاری، پاسداری از امنیت و منافع ملی رفتار می‌کنند اما اگر بر پایه اصولی باهم همکاری کنند چه‌بسا که نظرشان در مورد هویت خود و اینکه چه ارتباطی با دیگر جهانیان و نظام بین‌الملل می‌توانند داشته باشند تغییر می‌یابد. سؤال اصلی این پژوهش آن است که ریشه‌ها و بسترهای تشکیل‌دهنده ایران هراسی چیست؟ فرضیه اصلی ازنظر این پژوهش به این مقوله می‌پردازد که گفتمان سیاسی ضدغرب پس از انقلاب اسلامی ایران موجب شکل‌گیری ایران هراسی شده است. فرضیه رقیب این پژوهش آن است که جمهوری اسلامی ایران با حفظ هویت خود به‌عنوان یک بازیگر دارای هویتی منحصربه‌فرد، سعی دارد با همکاری و گفتگو با غرب به مقابله با ایران هراسی بپردازد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Backgrounds and roots of Iranophobia in the West

نویسندگان [English]

  • hamidreza tabshiri 1
  • mortezA morteza rafii 2
1 Professor of the Political Science Department of the Islamic Azad University, Karaj Drhamidrezatabshiri@gmail.com
2 internation relation
چکیده [English]

With the occurrence of the Islamic revolution in Iran, Islamophobia has gained wide dimensions and is perceived as "Iranophobia". Before the widespread use of the concept of "Iranophobia", discussions of oriental studies, in general, raised a kind of Islamophobia in a different way. In addition to that, xenophobia and racism tendencies in the contemporary world have helped the development of this concept. The main goal of this article is to know the roots and foundations of Iranophobia based on the constructivist conceptual framework. Constructivism aims to put a finger on the identity of the states instead of emphasizing the ability of the states or the distribution of power as one of the structural features of the international system. Imaginations can affect identities, interests, and policies, and changing the direction from capabilities to identities is what governments can do to explain their position in the structure, so even though governments have basic capital such as self-help, security and They act according to national interests, but if they cooperate on the basis of principles, maybe their opinion about their identity and what kind of relationship they can have with the rest of the world and the international system will change. The main question of this research is what are the roots and foundations of Iranophobia? The main hypothesis from the point of view of this research deals with the category that the anti-Western political discourse after the Islamic Revolution of Iran has caused the formation of Iranophobia. The competing hypothesis of this research is that the Islamic Republic of Iran, by preserving its identity as an actor with a unique identity, is trying to deal with Iranophobia through cooperation and dialogue with the West.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Iran phobia
  • us
  • foreign policy
  • security
  1. منابع و مأخذ

    احمدی، حمید (1386). «آینده جنبش‌های اسلامی در خاورمیانه: طرح یک چارچوب نظری». فصلنامه مطالعات خاورمیانه. شماره 14 و 15: 94-55.

    ایوبی، حجت‌ا...؛ و جمعی از مؤلفان (به اهتمام علی علیخانی) (1379). مشارکت انتخاباتی علل و انگیزه‌ها در مشارکت سیاسی. نشر سفیر.

    بابی، سعید (1379). هراس بنیادین: اروپامداری و ظهور اسلام گرایی، ترجمة جمشیدی‌ها غلامرضا و عنبری موسی. تهران. دانشگاه تهران.

    برتر‌اند، بدیع (1379). کنفرانس «تعارضات خشن: علل و انگیزه‌ها». دانشگاه لیون، فرانسه.

    حسینی، کیوان و فهیمه عشرتی (1393). «رویکردی سازه انگارانه به روند تکامل و تشدید سیاست تحریمی امریکا علیه ایران». فصلنامه پژوهش‌های راهبردی سیاست. شماره 8: 59-31.

    خامنه‌ای سیدعلی 20/1/1394https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=29440 بازبینی در تاریخ:11/12/1401.

    دانش‌پژوه، منوچهر (1385). بررسی‌ سفرنامه‌های‌ دورۀ صفوی. ‌اصفهان: دانشگاه اصفهان.

    درویشی، فرهاد و زهره همتی (1395). «چشم‌انداز راهبرد امریکا در برابر جمهوری اسلامی ایران». فصلنامه مطالعات راهبردی، شماره 1: 70-43.

    دکمجیان، هرایر (1377). جنبش‌های اسلامی معاصر در جهان عرب. ترجمۀ حمید احمدی. تهران: کیهان.

    روزنامه کیهان (3 بهمن 1391)، ص 2، خبر ویژه. بازبینی در تاریخ: 11/12/1401.

    روزنامه کیهان (21 اردیبهشت 1391)، ص 2، خبر ویژه. بازبینی در تاریخ: 11/12/1401.

    روزنامه جمهوری اسلامی (08/10/1389) بازبینی در تاریخ: 11/12/1401.

    رفیعی بصیری، مرتضی (1393). پرونده هسته‌ای ایران در دوران اوباما. تهران: نشر پژواک.

    رجائی، غلامعلی (1392). مناسبات ایران و هلند از دورۀ صفویه تا زندیه. قم: پژوهشکده امام خمینی (ره).

    شجاعی‌زند، علیرضا (1381). عرفی شدن در تجربه مسیحی و اسلامی. تهران: مرکز بازشناسی اسلام و ایران.‎

    سلیمی، حسین (1384). نظریه‌های گوناگون دربارۀ جهانی‌شدن. تهران: سمت.

    شربل، غسان (1392). صدام از اینجا عبور کرد. تهران: کتاب سبز.

    شایگان، داریوش (1381). افسون‌زدگی جدید، هویت چهل‌تکه. ترجمۀ فاطمه ولیانی. تهران: فرزان روز.

    شریعتی نیا محسن (1390). «تبیین راهبرد ایران هراسی از جانب امریکا جهت مشروعیت‌سازی منطقه‌ای رژیم صهیونیستی». مطالعات راهبردی. شماره 12: 29-12.

    علوی کارگرابرقویی، ابوالفضل؛ عبدالله عبدالمطلب، عباسعلی رهبر و صالح حسن‌زاده (1398). «تبیین تاثیرات اسلام هراسی و ایران هراسی بر مناسبات فرهنگی ج. ا. ایران و غرب در فضای پسا انقلاب اسلامی». مطالعات انقلاب اسلامی. شماره 59: 72-49.

    فاضلی، قادر (1378). «انسانی دینی و جامعۀ دینی از منظر اقبال لاهوری»، کتاب نقد، شماره 9 و 10.

    فیصل، قاسم (1395). اعراب حسرت ایران را می‌خورند http://www.irdiplomacy.ir/fa/page/1931427/.html: بازبینی در تاریخ: 11/12/1401.

    موسوی خمینی، سیدروح‌الله (1378). صحیفة امام. تهران: مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).

    معراجی، ابراهیم (1389). «ایران هراسی: دلایل و پیامدها». فصلنامه سیاست خارجی. شماره 39: 208-197.

    ملک‌محمدی، حمیدرضا و هدی داودی (1391). «تأثیر ایران هراسی بر سیاست های نظامی امنیتی کشورهای شورای همکاری خلیج فارس». فصلنامه سیاست. شماره 2: 246-227.

    «مجموعه مقالات پژوهشی درباره انقلاب اسلامی» (1378) جلد اول، نشر هماهنگ.

    مجموعه مقالات پژوهشی «راه انقلاب پیشین» (1379) جلد 2:‌ 131-11.

    مظاهری، ابوذر (1392). «بررسی آینده انقلاب اسلامی بر اساس سه پیش‌بینی استحاله». مهار و تکامل. شماره 1: 84-61.

    مسعودنیا، حسین؛ جلال حاجی‌زاده و مینا نظری (1395). «احیای ‌جنبش‌های‌ اسلامی ‌معاصر در سپهر جهانی شده». فصلنامه علمی تخصصی حبل‌المتین. شماره 15: 87-105.

    مرتضویان، سیدعلی، لنا عبدالخانی و مصطفی حطه (1392). «گفتمان هویتی از منظر سازه‌انگاری در گفتگوهای هسته‌ای ایران و نظام بین‌الملل» مطالعات روابط بین‌الملل. شماره 21: 138-109.

    موسوی خلخالی (1389). http://www.irdiplomacy.ir/fa/page/1928424/html بازبینی در تاریخ:11/12/1401.

    مهدی‌زاده، سیدمحمد و مجید سلیمانی ساسانی (1395). «اسلام هراسی و ایران هراسی در سینمای هالیوود، تحلیل فیلم سینمایی «غیرقابل درک»» مطالعات قدرت نرم. شماره 14: 226-220.

    گلشنی، مهدی (1377). از علم سکولار تا علم دینی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

    نعمتی، مهدی (1393). «تحریم‌های اقتصادی و علل اثرگذاری آن‌ها بر اقتصاد ایران». نشریه اقتصاد دانشگاه امام صادق (ع).

    وﻧﺖ، اﻟﻜﺴﺎﻧﺪر (1384). نظریه اجتماعی سیاست بین‌الملل. ترجمۀ حمیرا مشیرزاده. تهران: انتشارات دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.

    هاشمی، محسن و حبیب‌الله حمیدی (1388). ماجرای مک‌فارلین؛ فروش سلاح ـ آزادی گروگان‌ها. تهران: نشر معارف انقلاب.

    هینس، جف (1381). دین، جهانی‌شدن و فرهنگ سیاسی در جهان سوم، ترجمۀ داود کیانی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.

     

     

    Badie Bertand, Hermet Guy, Politigue, Paris, PUF, 1990, P. 134-137

    Saif Hameed(2016). Iraqi Sunni politicians reject visit by Iran's Soleimani: Retrieved 2 March 2017http://www.reuters.com/article/us-mideast-crisis-iraq-iran-falluja-iduskcn0yj0g1.

    Chomsky/ Noam (2010) The Iranian Threat. Retrieved 2 March 2017, from: https://chomsky.info/20100702.

    Dempsey/ Joseph (2014) Iraqi's latest Su-25s come from Iran: Retrieved 30 November, 2016, from http://www.iiss.org/en/militarybalanceblog/blogsections/2014-3bea/july.

    Drennan /Justine (2015) To the Youth in Europe and North America An Unexpected Open Letter From Ayatollah Ali Khamenei: Retrieved 2 March 2017, from. http://foreignpolicy.com/2015/01/21/to-the-youth-in-europe-and-north-america-an-unexpected-open-letter-from-irans-supreme-leader.

    Drennan /Justine (2015) To the Youth in Europe and North America An Unexpected Open Letter From Ayatollah Ali Khamenei: Retrieved 2 March 2017, from. http://foreignpolicy.com/2015/01/21/to-the-youth-in-europe-and-north-america-an-unexpected-open-letter-from-irans-supreme-leader.

    Drennan /Justine (2015) To the Youth in Europe and North America An Unexpected Open Letter From Ayatollah Ali Khamenei: Retrieved 2 March 2017, from. http://foreignpolicy.com/2015/01/21/to-the-youth-in-europe-and-north-america-an-unexpected-open-letter-from-irans-supreme-leader.

    1. Moore /David (2004) Iran or North Korea More of a Threat? It Depends: Retrieved 30 November, 2016, from http://www.gallup.com/poll/14362/iran-north-korea-more-threat-depends.aspx.
    2. Moore/ David (2006) Iran: Retrieved 30 November, 2016, from http://www.gallup.com/poll/116236/iran.aspx.

    Jack Redden, ed. Vivian Tan(2003). Retrieved 2 March 2017: http://www.unhcr.org/cgi-bin/texis/vtx/search?page=search&skip=585&docid=3ea6b1714&query=iraq.

    Hattem Julian(2013): Why Do So Many People Laugh at North Korea but Fear Iran? Iran: Retrieved 2 March, 2017, https://www.theatlantic.com/international/archive/2013/04/why-do-we-laugh-at-north-korea-but-fear-iran/274680.

    Slavin /Barbara (2005) Iran helped overthrow Taliban, candidate says: Retrieved 30 November, 2016, from http://usatoday30.usatoday.com/news/world/2005-06-09-iran-taliban_x.htm.

    Retrieved 30 November, 2016, from http://www.nytimes.com/2016/03/07/world/middleeast/us-conferred-with-iran-before-iraq-invasion-book-says.html?_r=0

    Lyons/ Kate (2015) Iran nuclear talks: timeline Iran: Retrieved 30 November, 2016, from https://www.theguardian.com/world/2015/apr/02/iran-nuclear-talks-timeline.

    Heritage | (2017) Index Retrieved 2 March, 2017. http://index.heritage.org/military/2017/assessments/operating-environment/middle-east.

    Khalaf Roula James Drummond(2010) Retrieved 2 March 2017: https://www.ft.com/content/ffd73210-c4ef-11df-9134-00144feab49a. Iraq. Retrieved 2 March 2017

    https://www.theguardian.com/world/2011/jul/28/qassem-suleimani-iran-iraq-influence.

    http://www.rand.org/content/dam/rand/pubs/perspectives/PE100/PE151/RAND_PE151.pdf

    March 2017: https://www.chathamhouse.org/media/comment/view/196252.

    Pajhman(2015): Top UN refugee official calls for renewed international focus on Afghanistan. Retrieved 2 March. 2017.

    http://www.un.org/apps/news/story.asp?NewsId=52188#.WL_qam997Dc.

    Tim Arango and Azam Ahmed(2014).

    U.S. and Iran Unlikely Allies in Iraq Battle. Retrieved 2 March 2017

    https://www.nytimes.com/2014/09/01/world/middleeast/iraq.html?_r=1.

    Landler Mark (2018) https://www.nytimes.com/2018/05/08/world/middleeast/trump-iran-nuclear-deal.html.

    Masterson Julia(2022): https://www.armscontrol.org/factsheets/JCPOA-at-a-glance.