شناسایی عوامل مؤثر در توسعه گردشگری سلامت در استان مازندران با استفاده از نرم‌افزار مکس‌کیودی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای گردشگری دانشگاه تهران (نویسنده مسئول) R_yaghoubzadeh@yahoo.com

2 استادیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه تهران mirehei@ut.ac.ir

چکیده

گردشگری سلامت به عنوان یکی از انواع گردشگری به ویژه در سال­های اخیر موردتوجه بسیاری از کشورها قرار گرفته است. در استان مازندران مکان‌های زیادی وجود دارد که گردشگران برای به‌دست‌آوردن آرامش و درمان نارسایی‌های پوستی به آنجا مراجعه می‌کنند. مازندران از جاذبه‌های‌ هر سه قسم گردشگری سلامت یعنی درمانی، تندرستی و پزشکی بهره‌مند است. عواملی در گردشگری سلامت مؤثرند که می­توانند فاکتور محوری موفقیت در صنعت گردشگری سلامت باشند. در این پژوهش در نظر است عوامل مؤثر بر گردشگری سلامت در استان مازندران موردبررسی قرار گیرد. به نظر می­رسد انجام این تحقیق و نتایج آن می‌تواند راهگشا برای ارتقای گردشگری سلامت در کشور و ازجمله در مازندران و افزایش تعداد گردشگران سلامت شود. پژوهش پیش‌رو نظری است و به جهت استفاده مراکز و بنگاه­های مربوط کاربردی است. بنا به ماهیت موضوع این پژوهش از نوع علی است. برای این منظور، با استفاده از مطالعات اسنادی و کتابخانه­ای و نیز از طریق مصاحبه با 16 نفر از کارشناسان و صاحب­نظران در زمینۀ گردشگری سلامت به تعیین مؤلفه‌های اصلی پدیده موردبررسی پرداخته شد. در این روش ابتدا به شناسایی عوامل مؤثر و اساسی پرداخته و سپس با استفاده از نرم­افزار MAXQDA، عوامل مؤثر رتبه‌بندی شده است. نتایج نشان می­دهد؛ به ترتیب بعد فرهنگی و اجتماعی با 42/4 درصد به عنوان مهم‌ترین عامل و پس‌ازآن بعد اقتصادی با 23 درصد در رتبه دوم قرار دارد. پس‌ازآن بعد خدمات با 21/8 درصد در رده سوم و در آخر بعد سیاسی و اداری با 12/7 درصد قرار دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Identifying the effective factors in the development of health tourism in Mazandaran province using McKuda software

نویسندگان [English]

  • Rahim Yaghoubzadeh 1
  • Mohammad Mireei, 2
1 PhD student of University of Tehran (responsible Author)
2 Associate Professor-university of Tehran
چکیده [English]

Health tourism as one of the types of tourism has attracted the attention of many countries especially in recent years. There are many places in Mazandaran province where tourists go to relax and treat skin disorders. Mazandaran benefits from the attractions of all three types of health tourism, i.e., treatment, wellness and medical. There are effective factors in health tourism that can be a key success factor in the health tourism industry, and pioneer countries are the ones who meet the needs of these tourists by identifying these effective factors. In this research, it is intended to investigate the factors affecting health tourism in Mazandaran province. It seems that conducting this research and its results can open the way for the promotion of health tourism in the country, including in Mazandaran, and increase the number of health tourists. The current research is theoretical and practical for the use of relevant centers and companies. According to the nature of the subject of this research, it is causal. For this purpose, by using documentary studies and libraries and through interviews with 16 experts and experts in the field of health tourism, the main components of the investigated phenomenon were determined. In this method, the effective and basic factors were first identified and then the effective factors were ranked using MACQDA software. The results show Cultural and social dimension is the most important factor with 42.4%, followed by economic dimension with 23%. After that, the service dimension is in the third place with 21.8% and the political and administrative dimension is in the last place with 12.7%.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Health Tourism
  • Medical Tourism
  • Therapeutic Tourism
  • Wellness Tourism
  • Effective Factors
  • MACQDA
  • Mazandaran Province  

مراجع

منابع و مأخذ
  پایگاه اطلاع­رسانی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان مازندران.
‌بدیعی، فرناز، ابراهیمی، عبدالحمید و دیده­خانی، حسین (1397). شناسایی و رتبه‌بندی راهکارهای توسعة گردشگری پزشکی؛ مطالعه موردی استان گلستان، نشریه تحقیقات بازاریابی نوین 10.22108/NMRJ.2017.21266
 بیگی، حمیده(1399). مکان‌یابی اکولوژهای تندرستی استان گیلان بر اساس معیارهای جغرافیایی، مدیریت اطلاعات سلامت. دوره 17. پیاپی )5(، 234-243.  https://doi.org/10.22122/him.v17i5.4183
پایگاه اینترنتی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی https://www.mcth.ir/
حسین‌پور، رباب و ریاحی، لیلا(1397). رابطة قابلیت‌های گردشگری پزشکی درمانی با میزان جذب توریست در استان اردبیل، مجلة سلامت و بهداشت. ۹ (۲)، 159-171.  http://healthjournal.arums.ac.ir/article-۱-۱۵۰۷-fa.html
رضوانی، محمدرضا(1386). جغرافیا و صنعت توریسم. انتشارات دانشگاه پیام نور. چاپ دوم.
سازمان جهانی گردشگری، 1995.
سیدیان، سید علی، یعقوبی، ریحانه و رمضان­زاده لسبویی، مهدی (1397). مکان­یابی مناطق مستعد توسعه گردشگری سلامت استان مازندران به روش تصمیم­گیری چندمعیاره (AHP) و با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) 10.22080/JTPD.2021.17525.3159
  صادقی، مهدی و ستایش، سید مهدی(1397). شناسایی عوامل مؤثر در جذب گردشگران سلامت در ایران. ششمین همایش ملی مطالعات و تحقیقات نوین در حوزه علوم جغرافیا، معماری و شهرسازی ایران. تهران https://civilica.com/doc/865950
طالبی، مانی و جمشیدی صالح، زهرا(1392). ارزیابی قابلیت‌های گردشگری سلامت در استان گیلان، اولین همایش ملی گردشگری، جغرافیا و محیط زیست پایدار https://civilica.com/doc/248361
طیاری شیماسادات، امینی محمدتقی، زردویی آریا. تعیین و بررسی عوامل موثر بر گردشگری سلامت ایران با استفاده از ماتریس اهمیت – عملکرد. میراث و گردشگری[Internet]. 1396؛2(5 ):73-85. Available from: https://sid.ir/paper/257202/fa
علیزاده ثانی، محسن، فراهانی، بنفشه و احمدی خطیر، طاهره(1393). عوامل انگیزشی گردشگری سلامت در چشمه‌های آبگرم استان مازندران (مطالعات موردی: رامسر و لاویج).
فرهنگ دهخدا، 1375.
کاظمی، محمد(1385). مدیریت گردشگری. تهران. انتشارات سمت.
مشیری، سیدرحیم، و فتح الهی، فرشته. (1388). چشمه های آبگرم, توانمندی شهر رامسر در عرصه توریسم درمانی. جغرافیا، 3(11)، 57-76. SID. https://sid.ir/paper/207979/fa
مهرآرا، جواد، کوچ، سعدی و واضح راسخ مدبری، ویدا(۱۳۹۷). نقش استان مازندران در گردشگری سلامت با رویکرد طبیعت درمانی. اولین همایش ملی کارآفرینی. چالوس. دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس. https://civilica.com/doc/805588
نیک‌رفتار، طیبه، حسینی، الهه و مقدم، عاطفه(1396). شناسایی عوامل مؤثر در جذب گردشگران پزشکی در ایران. مدیریت سلامت، 20(67)، 64-74.
   واعظی، رضا، چگینی، میثم و اصلی پور، حسین(1397). چالش‌های سیاست‌گذاری در حوزه گردشگری سلامت ایران مبتنی بر رویکرد تحلیل مضمون. مطالعات مدیریت گردشگری (مطالعات جهانگردی)، 13(41 )، 1-40. 10.22054/TMS.2018.19752.1548
یعقوب­زاده، رحیم(1400). گونه­ شناسی گردشگری. تهران. انتشارات جامعه شناسان. چاپ دوم.
 
Braun& Clarke, 2006, Using thematic analysis in psychology, Qualitative Research in Psychology 2006; 3: 77 /101 https://www.researchgate.net/publication/235356393
Diana, D. & Salamaga, M. (2018), Segmentation by push motives in health tourism destinations: A case study of Polish spa resorts, Journal of Destination Marketing & Management, 9,  234-246. https://www.researchgate.net/publication/323159891
Eastwood, E, Clary, D, Melnick, D. (2017), Coral reef health and management on the verge of a tourism boom: A case study from Miches, Dominican Republic Ocean & Coastal Management, 138: 192-204. 10.1016/j.ocecoaman.2017.01.023
Goeldner, C. and B. Ritchie (2003), Tourism, Principles, Practices, Philosophies, New Jersey, John Wiley & Sons.
Majeed, S, Lu, C, & Javed, T. (2017), The journey from an allopathic to natural treatment approach: A scoping review of medical tourism and health systems, European Journal of Integrative Medicine, 16, 22-32. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1876382017301804
Nilashi, M., Samad, S., Abdul Manaf, A., Ahmadi, H. & Hassan, O. A. (2019), Factors influencing medical tourism adoption in Malaysia: A Dematel-Fuzzy TOPSIS approach, Computers & Industrial Engineering, 137, 21-39. https://www.researchgate.net/publication/334948878_
Robinson, D, Newman, S, & Stead, S. (2019), Community perceptions link environmental decline to reduced support for tourism development in small island states: A case study in the Turks and Caicos Islands. Marine Policy, 108, 51-65. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0308597X18300149
Smith, Valen (1998), War and Tourism, an American Ethnography, Annals of Tourism, Vol. 25, No.1, PP. 202-227. https://www.infona.pl/resource/bwmeta1.element.elsevier-fc0aeea3-aa9c-3d2a-a305-e998a65b32c7
Snyder, Byambaa Johnston, Crooks, Janes and Ewan/ 2015/ Health Service Research Outbound medical tourism frem Monogolia: a qualitative examination of proposed domestic health system and policy responses to this trend. https://bmchealthservres.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12913-015-0849-5
UNWTO, "International tourism challenged by deteriorating global economy". World Tourism Barometer 7 (1). January 2009. http: www.unwto.org/facts/eng/pdf/barometer/UNWTO_Barom09_1_en.pdf.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار