عمل محسنانه: پدیدارشناسی کار (مطالعه موردی نهضت سوادآموزی مشهد)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جامعه شناسی دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران. (نویسنده مسئول) mjyadollahizadeh@mail.um.ac.ir

2 استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه علوم اسلامی رضوی، مشهد، ایران. ghaeminik@Razavi.ac.ir

چکیده

متناسب با هر صورتی از زندگی و نظریه‌ای دربارۀ آن، «کار» نیز معنای متفاوتی می‌یابد. انقلاب اسلامی نیز جهان‌بینی و سبکی از زندگی را ایجاد کرد که طبیعی است معنای متفاوتی از کار را نیز رقم بزند. با توجه به نیاز جامعۀ بعد از انقلاب اسلامی به آموزش، نهضت سوادآموزی تحت تاثیر نیروی انقلاب اسلامی در سال 1358 شکل گرفت و در آن، معنایی از کار سربرآورد که ویژگی‌های خاص و متمایزی نسبت به دیگر معانی کار داشته است. سعی شده است تا این مفهوم و معنای کار که در نهضت سوادآموزی، با تمرکز بر نهضت سوادآموزشی در مشهد، به‌عنوان مبنای فعالیت اعضاء آن بوده است، مورد پژوهش قرار گیرد. به جهت اهمیت مبانی اسلامی-ایرانی، برای فاصله گرفتن از مبانی نسبی گرایانه سعی کرده‌ایم تا با تعدیل روش‌شناختی در روش پدیدارشناسی این پژوهَش به سرانجام برسد و در این راستا تلاش شده است از آموزه‌های کربن در پدیدارشناسی استفاده شود. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که معنای حاضر در نزدِ اعضاء نهضت سوادآموزیِ مشهد که از طریق 50 مصاحبه و تحلیل دو کتاب تاریخ شفاهی در این زمینه به روش پدیدارشناسی به آن‌ها دست یافته‌ایم، متناظر با معنای قرآنی از کار در مفهوم عمل محسنانه بوده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Mohsenaneh action: phenomenology of work (case study of Mashhad literacy movement)

نویسندگان [English]

  • Mohammadjavad Yadollahizadeh 1
  • Mohammadreza ghaeminik 2
1 PhD student of sociology at Ferdowsi University, Mashhad, Iran. (Corresponding Author). mjyadollahizadeh@mail.um.ac.ir.
2 Assistant Professor, Department of Social Sciences, Razavi University of Islamic Sciences, Mashhad, Iran. ghaeminik@Razavi.ac.ir
چکیده [English]

According to any life style and theory about it, "work" also finds a different meaning. The Islamic revolution also created a world view and a life style, which is logically to define a different meaning of work. Considering the need of the society after the Islamic Revolution for education, the literacy movement was formed under the influence of the Islamic Revolution in 1358, and in it, a meaning of work emerged that had special and distinct characteristics compared to other meanings of work. In this article, an attempt has been made to analyzes the concept and meaning of the work that has been in the literacy movement, focusing on the literacy movement in Mashhad, as the basis of its members' activities. Because the influence of Islamic-Iranian foundations was important for the research in this article, we have tried to avoide ourselves from the relativistic methodology. Therefore we have complete this research by adjusting the phenomenology method and have try to use the doctrines of Henry Corbin in Phenomenology. The findings of the research indicate that the meaning in the eyes of the members of the literacy movement of Mashhad, which we have obtained through 50 interviews and the analysis of two oral history books in this field by the phenomenological method, corresponds to the Qur'anic meaning of work, that is benevolent action.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Work
  • Islamic Revolution
  • Literacy Movement
  • Mohsenaneh Action
  • Phenomenology

مراجع

منابع و مأخذ
استادی، مریم (1400). معلم حَسابی: خاطرات شفاهی صدیقه جعفری نیک. راه یار: تهران.
پارسانیا، حمید (1400). جهان‌های اجتماعی کتاب فردا: تهران.
پارسانیا، حمید و سلطانی، مهدی (1390). «بازخوانی جهان های اجتماعی جامعه شناسی پدیده شناختی بر اساس حکمت متعالیه». معرفت فرهنگی اجتماعی. 3 (1)، 128-107. برگرفته از:
https://marefatefarhangi.nashriyat.ir/node/88.
پارسانیا، حمید و طوطیان، سعید (1400). مسئله دیگری در جامعه شناسی پدیدارشناختی و حکمت متعالیه. 29 (1)، 94-67.  10.22081/JISS.2021.58740.1694.
خمینی، روح الله. (1378). صحیفه امام خمینی ج 11. موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی: تهران.
دارکش، محمد و فیروزآبادی، سیداحمد (1402). «مطالعۀ انتقادی تحولات نئولیبرالیِ آموزش عمومی در ایرانِ پس از انقلاب». مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران. 12 (1)، 10.22059/JISR.2022.343647.1313.
شرفی، اسماعیل، کنعانی، فاطمه و مومنی، زهره (1400). من به این آرم اعتماد دارم. راه یار: تهران.
طباطبایی، سیدمحمدحسین (1378). المیزان فی تفسیر القرآن، محمدباقر موسوی همدانی. ج 1و3 و4 و5 و 6 و8. دفتر انتشارات اسلامی: قم.
قاسمی، روح‌الله و یوسفی‌خواه، سارا (1401). سیاستگذاری آموزش عالی و کالایی‌سازی دانش در دهۀ 80 شمسی. پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی. 104، 10.52547/IRPHE.28.2.97.
کمربیگی، خلیل و رشیدی، مجتبی (1394). «مسئله شناسی و اولویت بندی آسیب‌ها و مسائل فرهنگی: مورد مطالعه ایلام». فرهنگ ایلام. 16 (48 و 49)، برگرفته از: https://www.farhangeilam.ir/.
نهاوندی، مریم و مقدم اصل مریم (1395). «بررسی تطبیقی عوامل مؤثر بر فرهنگ کار در ایران و چهار کشور آسیایی». علوم اجتماعی. 27 (81)، 209-171.  https://doi.org/10.22054/qjss.2018.29112.1724.
نیکوئیان، آرزو و پارسانیا، حمید، شرف‌الدین، حسین و پرکان، حسین (1396). «نظریه معنا، مطالعه تطبیقی پرس و علامه طباطبایی». دو فصلنامه علمی ـ‌ پژوهشی اسلام و علوم اجتماعی. 9 (16)، 51-29.  
10.30471/SOCI.2018.1456
یزدانی خوراسگانی، زهرا. (1390). بررسی میزان و عوامل مؤثر بر فرهنگ کار در میان کارکنان ادارات دولتی شهر یزد. پایان‌نامه کارشناسی ارشد مدیریت انسانی. دانشگاه یزد.
 Abu Bakar, E., Masud, J., & Md. Jusoh, Z. (2006). Knowledge, attitude and perceptions of University students towards educational loans in Malaysia. Journal of Family and Economics Issues, 27, 692-701. DOI:10.1007/s10834-006-9035-6
Binti Panatik S.,Binti, S.K., Binti Rajab A.and Mohd. Yusof.R. (2012). work-family conflict and work-related attitude: The Mediating effects of stress reactions. International journal of social sciences and humanity studies, 4(1). Retrieved from https://sobiad.org/international-journal-of-social-sciences-and-humanity-studies-ijsshs/.
Binti Panatik S.A,Binti Zainal Badri S.K., Binti Rajab A.and Mohd. Yusof.R .(2012). work-family conflict and work-related attitude: The Mediating effects of stress reactions. International journal of social sciences and humanity studies. 4(1), 377-387. Retreived from https://sobiad.org/international-journal-of-social-sciences-and-humanity-studies-ijsshs/.
Boswell, W., Olson-Buchanan, J. (2007). The Use of Communication Technologies After Hours: The Role of Work Attitudes and Work-Life Conflict. Journal of Management. 33(4), 592-610. DOI:10.1177/0149206307302552.
Brady, H. E., Verba, S., & Schlozman, K. L. (1995). Beyond SES: A resource model of political participation. American Political Science Review, 89,  271-294. https://doi.org/10.2307/2082425.
Brown, S.P. (1996). A Meta-Analysis and Review of Organizational Research on Job Involvement. Psychology Bulletins, 120, 235–255. DOI:10.1037/0033-2909.120.2.235.
Cheng, C., Chi Jung, H., & Yenhui, O. (2009). A Study of the Critical Factors of the Job Involvement of Financial Service Personnel after Financial Tsunami: Take Developing Market (Taiwan) For Example. African Journal of Business Management,.3(12), 798-806. DOI: 10.5897/AJBM09.083
Christensen, L.B., Johnson, R.B &Turner,L.A. (2010). Research methods,design and analysis (11th ed.) .Boston: Allyn & Bacon Computing and Engineering.
Eddles-Hirsch, K. (2015). Phenomenology and educational research. International Journal of Advanced Researc, 3 (8), 251-260. Retreived from http://www.journalijar.com/article/5631/phenomenology-and-educational-research/.
Glen, C. (2006). Key Skills Retention and Motivation: The War for Talent Still Rages and Retention Is the High Ground. Industrial and Commercial Training, 38, 37–45. DOI:10.1108/00197850610646034.
Gopinath, R. (2019). Job Involvement Influence to Knowledge Management–A Study. International Journal of Research, 8(5), 1461-1466. Retrieved from NSUWorks, College of
Haski-Leventhal, D., Bargal, D. (2008). The volunteer stages and transitions model: Organizational socialization of volunteers. Human Relations, 61, 67-101. https://doi.org/10.1177/0018726707085946.
Jiménez, María Luisa Vecina, Fuertes, Fernando Chacón and Sueiro Abad, Manuel J. (2010). Differences and Similarities among Volunteers Who Drop out During the first Year and Volunteers Who Continue after eight Years. The Spanish Journal of Psychology .13(1), 343-352. DOI:10.1017/S1138741600003905.
Joby Jose & Panchanatham, N. (2014). Influence of Job Satisfaction and Organizational Commitment on Job Involvement towards Organizational Effectiveness. Indian Journal of Applied Research. 4(1). 280-282. DOI:10.15373/2249555X/JAN2014/81.
Joiner, T. A., & Bakalis, S. (2006). The Antecedents of Organizational Commitment: The Case of Australian Casual Academics. International Journal of Educational Management. 20. 439-452. DOI:10.1108/09513540610683694.
Kanungo, R. N. (1982). Measurement of Job and Work Involvement. Journal of Applied Psychology .67(3). 341-349. DOI:10.1111/j.2044-8325.1982.tb00079.x.
Khan, K., & Nemati, A. R. (2011). Impact of Job involvement on Employee Satisfaction: A Study Based on Medical Doctors Working at Riphah International University Teaching Hospitals in Pakistan. African Journal of Business Management. 5(6). 2241-2246. Retrieved from https://academicjournals.org/journal/AJBM.
Lodahl, T.M. and Kejner, M.M. (1965). The Definition and Measurement of Job Involvement. Journal of Applied Psychology. 49. 24-33. https://doi.org/10.1037/h0021692
Lubakaya, C. W. (2014). Factors Affecting Job Involvement in an Organization: A Case of Nzoia Sugar Company Limited. International Journal of Innovative Research & Development. 3(6). 77-105. Retrieved from https://sdbindex.com/Document/document.
Merriam, S. (2009). Qualitative Research: A Guide to Design and Implementation. San Francisco: Jossey-Bass
Meyer, J. P., Allen, N. J., & Topolnytsky, L. (1998). Commitment in a changing world of work. Canadian Psychology.  39(1-2). 83. Retrieved from https://cpa.ca/membership/cpajournals/canadianpsychology/.
Othman, Abang Ekhsan Abang and Suleiman, Wasilu. (2013). An analysis of causes of poor attitude to work. Social and Behavioral Sciences. 97. 194 – 200. DOI:10.1016/j.sbspro.2013.10.222.
Penner, L. A. (2002). Dispositional and organizational influences on sustained volunteerism: An interactionist perspective. Journal of Social Issues. 58. 447-467. DOI:10.1111/1540-4560.00270.
Schleicher, D. J., Hansen, S. D., & Fox, K. E. (2011). Job attitudes and work values. In S. Zedeck (Ed.). APA handbook of industrial and organizational psychology. 3. 137–189. https://doi.org/10.1037/12171-004.
Schütz, A. (1962). Collected papers I: The problem of social reality (3rd ed.) (M. Natanson, Ed.). The Hague. Netherlands: Martinus Nijhoff.
Schütz, A. (1982). Life forms and meaning structure (H. Wagner, Ed. & Trans.). London: Routledge & Kegan Paul.
Sedgwick, R. (2000) Education in Post-Revolutionary Iran. World Education News and Reviews. Vol 13, no 3. Retrieved from https://wenr.wes.org/.
Tukamuhabwa B.R, (2012), Antecedents and Consequences of Public Procurement Non- Compliance Behavior. Journal of Economics and Behavioral Studies. Vol. 4, No. 1. 34-46. DOI:10.22610/jebs.v4i1.300.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار