بررسی زبان‌شناختی حسن تعبیر در برنامه‌های شبکۀ استانی تلویزیون به‌منظور ارائۀ راهبردهای فرهنگی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار زبان‌شناسی گروه زبان و ادبیات انگلیسی دانشگاه ایلام (نویسنده مسئول) m.tafaroji@ilam.ac.ir

2 کارشناسی ارشد زبانشناسی همگانی، دانشگاه ایلام nematjahanfar@gmail.com

3 کارشناسی ارشد زبانشناسی همگانی، دانشگاه ایلام z.drikkvand@gmail.com

چکیده

هدف از پژوهش پیش‌رو، بررسی زبان‌شناختی حسن تعبیر به‌عنوان مؤلفه تأثیرگذار در زبان و فرهنگ در برنامه‌های تلویزیونی است؛ بنابراین، این پژوهش بر مبنای هدف و استراتژی از نوع کاربردی، توصیفی ـ تحلیل محتوا می­باشد. حسن تعبیر از ابزارهای زبانی است که باعث تقویت و افزایش نزاکت اجتماعی گویشوران زبان می­شود. گویشوران هر زبان به جای واژه­های بیانی نامناسب از حسن تعبیر استفاده می‌کنند که بار معنایی مثبتی داشته باشد. ازآنجا که برنامه­های محلی صداوسیما مخاطبان زیادی دارند، نحوۀ استفادۀ آن‌ها از زبان به‌طور یقین تأثیر زیادی بر فرهنگ و زبان بینندگان خواهد داشت؛ بنابراین، تلاش دست­اندرکاران و برنامه‌ریزان این حوزه بر آن است که از مؤدبانه­ترین گونۀ گفتاری استفاده کنند. اهمیت این موضوع سبب شد که به این پرسش پاسخ داده شود که حسن تعبیرها در گویش کردی با استفاده از چه ابزارهای زبانی بیان می­شود؟ جامعۀ آماری پژوهش شامل برنامه­­­های محلی پخش‌شده از مرکز صداوسیمای استان ایلام از ابتدای سال 1399 بوده که شامل 270 روز برنامه (540 ساعت) بوده است. به‌منظور انتخاب نمونه مناسب، از روش نمونه­گیری تصادفی سیستماتیک استفاده و حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران به تعداد 54 روز (108 ساعت برنامه) تعیین گردیده است. حسن تعبیرهای مستخرج 70 مورد بوده است. نتایج بررسی­ها نشان دادند که ابزارهای زبانی به کار رفته در ساخت حسن تعبیرها در نمونه موردنظر عبارت‌اند از: واژه­های مبهم، حسن تعبیر استعاری، تضاد معنایی، فرایند ساختواژی تکرار، استلزام معنایی، اطناب، ایجاز، حذف، گسترش معنایی.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Linguistic investigation of Euphemism in cultural-communicative television programs in order to present cultural strategies

نویسندگان [English]

  • maryam Tafaroji Yeganeh 1
  • nemat jahanfar 2
  • zahra drikvand 3
1 Assistant professor of linguistics, department of English Language and Literature, faculty of Literature and humanities. Ilam University (Corresponding Author). m.tafaroji@ilam.ac.ir
2 MA of general linguistics, Ilam University. nematjahanfar@gmail.com
3 MA of general linguistics, Ilam University. z.drikkvand@gmail.com
چکیده [English]

The present study was designed and implemented with the aim of linguistic investigation of Euphemism as an influential component in language and culture in television programs. Therefore, this research is of applied and mixed type (qualitative-quantitative) and, its qualitative part is considered in the current research. Euphemism is one of conversational tools that causes enhance politeness and preserve social altitude. Speakers use euphemism instead of taboos which do' not deserve to be used in polite situation. Since local programs have a lot of audiences; their use of language certainly has great effect on them; so; the providers try to use the politest form of language. This study tries to investigate the methods of constructing the euphemism in Ilami dialect and answer this question that, what kind of tools is used for euphemism in Ilami dialect? To achieve this goal, numbers of Ilam's local TV programs have been investigated. This study is a kind of descriptive, content-analysis research: the population of the study is the local program of Ilam TV during year 1395, which includes 270 days (540 hours) program. To select the proper sample, systematic random sampling has been done, and the proper sample size is about 54 days (108 hours) based on Cochran's formula. The obtained euphemism was about 70 as well.  Linguistic analysis of the obtained data has shown that linguistic tool for making euphemism in Ilami dialect include: Fuzzy word, metaphoric euphemism, reduplication, entailment, circumlocution, deletion, ellipsis and expansion like "Befarma".

کلیدواژه‌ها [English]

  • Euphemism
  • Taboo
  • Local programs
  • cultural strategies

مراجع

منابع و مأخذ
 آرلاتو، آنتونی (1394). درآمدی بر زبان‌شناسی تاریخی. ترجمۀ یحیی مدرسی. چاپ سوم. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی.
 آکماجین، آندرین. دمرز، ریچارد آ. فارمر، ان ک. هارنیش رابرت م (1375). درآمدی بر زبانشناسی و ارتباط. ترجمۀ خسرو غلامعلی‌زاده. کرمانشاه طاق بستان.
اشمیث، رویگر (1383). راهنمای زبان­های ایرانی نو. ترجمۀ حسن رضایی باغ بیدی. چاپ اول. تهران: انتشارات ققنوس، چاپ شمشاد.
اُگریدی، ویلیام. دابروولسکی، مایکل. آرنف، مارک (1389). درآمدی بر زبان‌شناسی معاصر. ترجمۀ علی درزی. چاپ سوم. سمت.
بیاتی، لیلا (1389). بررسی ساختار زبانی حسن تعبیر در فارسی. رساله کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی تهران.
بدخشان، ابراهیم و سجاد موسوی (1392). «بررسی زبان شناختی به­گوئی در زبان فارسی». جستارهای زبانی. شماره 1:  26-1.
 پالمر، فرانک (1391). نگاهی تازه به معنی‌شناسی. ترجمۀ کورش صفوی. چاپ ششم. تهران. مرکز.
خیرآبادی، رضا (1384). زبانشناسی همگانی. چاپ اول. تهران: فرهنگ.
 رخزادی، علی (1390). آواشناسی و دستور زبان کردی. چاپ دوم. سنندج: کردستان.
 شمیسا، سیروس (1378). معانی و بیان (1). چاپ نهم. پیام نور.
 صفوی، کورش (1391). آشنایی با معنی‌شناسی. چاپ دوم. پژواک کیوان.
صفوی، کورش (1392). درآمدی بر معنی‌شناسی. چاپ پنجم. تهران: سوره مهر.
کریم‌پور، کریم (1380). فرهنگ گویش کردی (کردی – فارسی) خه ور هه لات. چاپ اول. صبح روشن.
مدرسی، یحیی (1391). درآمدی بر جامعه‌شناسی معاصر. چاپ سوم. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی.
ملایی پاشایی، سیف‌اله و خیرالنساء محمدپور (1400). «بررسی به گویی دشواژه­ها در شاهنامه فردوسی: رویکردی معنی شناختی». دوفصلنامه تاریخ ادبیات. شماره 2: 64-41.
میرسوزانی، صمد (1385). «کاربرد حسن تعبیر در ترجمه». فصلنامه مطالعات ترجمه.  شماره 14:  34-23.
نورآبادی، قاسم (1390). تحلیل زبان شناختی فرآیند حسن تعبیر در زبان فارسی و جایگاه آن در موارد آموزش زبان فارسی برای غیرفارسی زبانان سطح پیشرفته. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه شهید بهشتی. تهران.
نوروزی، علی و حمید عباس‌زاده (1389). «حسن تعبیر در زبان وادبیات عربی شیوه­‌ها و انگیزه­‌ها». زبان و ادبیات عربی.  شماره 3: 174-149.
Allan, K. & K. Burridge (1991). Euphemism and Dysphemism: Language Used as Shield and Weapon. New York: Oxford Universe.
Brown, P. and Levinson, S. C. (1987). Politeness: Some universals in language usage. Cambridge: Cambridge University Press
Falk, Julia S (2007). Linguistics and language. Second edition. Michigan State University.
Haddad, S. (2009). "Euphemizing Death".  Damascus University Journal.Vol.25.No.1 & 2.Pp.41-59.
 Harris, C. L., Aycicegi, A. and Gleason, J. B. (2003) “Taboo Words and Reprimands Elicit Greater Autonomic Reactivity in a First than in a Second Language”, Applied Psycholinguistics, 24 (4): 561-579.
Holder, R.W.A (1995). Dictionary of Euphemism. Oxford University Press.

Huang, Y (2005). A Brief Study of the Origin, Forms and Change of English. US-China Foreign Language, 3(9).

 Hudson, Grover (2000). Essential introductory Linguistics. First publishers Inc.
Linfoot-Ham, Q. (2005) “The Linguistics of Euphemism: A Diachronic Study of Euphemism Formation”, Journal of Language and Linguistics, 4(2): 227-263.
Qanbar, N. (2011) “A Sociolinguistic Study of The linguistic Taboos in the Yemeni Society”, Modern Journal of Applied Linguistics (MJAL), 3 (2&3): 86-104.
 Rawson, H (1981). A dictionary of Euphemisms and other doubletalk. New York: Crown publishers. Inc.
 Richards, Jack C and Schmidt, Richard (2010). Longman Dictionary of language teaching and applied linguistic. Fourth edition published in Great Britain.
 Spencer, Andrew (1991). Morphological Theory: An Introduction to word structure in Generative Grammar. Oxford: Blackwell.
Wardhaugh, Ronald (2010). An introduction to sociolinguistics. Sixth edition. Wiley-Black well.
Warren, B (1992). "What Euphemisms Tell Us About the Interpretation of Words". Studia Linguistica. 46 (2). Pp. 128-172.
 Yule, G. (1996). The Study of Language. Second Edition. Cambridge University Press.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار